رمزارزها به عنوان یک پدیده نوین و تحول‌آفرین در عرصه مالی و اقتصادی، توجه بسیاری از کشورها و نهادهای اقتصادی را به خود جلب کرده‌اند. با این حال، عدم وجود قوانین مشخص و چارچوب‌های قانونی در این حوزه می‌تواند به چالش‌های جدی برای سرمایه‌گذاران و اقتصاد کشورها منجر شود. ورود بانک مرکزی به این حوزه به عنوان نهاد متولی سیاست‌گذاری و تنظیم‌گری، می‌تواند نقش کلیدی در ایجاد ثبات و امنیت اقتصادی ایفا کند. به ویژه در شرایطی که رمزارزها می‌توانند بر حکمرانی پول ملی تأثیرگذار باشند، نیاز به یک رویکرد منسجم و هوشمند در تنظیم‌گری این حوزه احساس می‌شود. در گفت‌وگو با هادی سپانلو، معاون فناوری بانک ملت، به بررسی ابعاد مختلف تأثیرات عدم وجود قوانین در حوزه رمزارزها، ضرورت ورود بانک مرکزی و فرصت‌هایی که می‌تواند از طریق ریال دیجیتال برای اقتصاد کشور فراهم شود، پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.
عدم وجود قوانین در حوزه رمزارزها چه تأثیری بر سرمایه‌گذاری و امنیت اقتصادی داشته و ورود بانک مرکزی در تنظیم‌گری این حوزه چقدر مؤثر است؟
معمولاً کسب‌وکارها پیش از تدوین قوانین، به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهند، اما نکته مهم این است که باید به موقع به این موضوعات پاسخ داده شود. به نظر من، نبود قوانین در حال حاضر به نفع سرمایه‌گذاران و کسانی که می‌خواهند فعالیت‌های خود را ادامه دهند، تمام می‌شود. در شرایطی که قوانین مشخصی وجود ندارد، برخی افراد می‌توانند بدون محدودیت‌های قانونی کار خود را پیش ببرند. در کشورهای دیگر، قانون‌گذاران بعد از بررسی حجم سرمایه‌گذاری‌ها و فعالیت‌های اقتصادی، اقدام به وضع قوانین می‌کنند تا از ایجاد بحران‌های احتمالی جلوگیری کنند. اگر قانونی وضع شود که به همه سرمایه‌گذاری‌ها آسیب برساند، ممکن است بحران‌های جدی به وجود آید. نظارت هوشمند باید به کسب‌وکارها کمک کند و نه اینکه آنها را محدود کند. این نوع نظارت می‌تواند برای پایداری و سلامت بازارها مفید باشد. اگر قوانین به درستی تدوین شوند و به کسب‌وکارها اجازه فعالیت دهند، می‌توانند به رشد و توسعه اقتصادی کمک کنند.
با توجه به اینکه رمزارزها می‌توانند حکمرانی ریال را ضعیف کنند و بر پول ملی تأثیر بگذارند، ورود بانک مرکزی به عنوان متولی ریال و پول ملی در حوزه سیاست‌گذاری و تنظیم‌گری چقدر مؤثر است؟
تنها نهاد متولی پول و ریال در کشور، بانک مرکزی است. تمامی بانک‌های مرکزی در دنیا به این موضوع واکنش نشان داده‌اند، اما این واکنش‌ها باید منطقی و متعادل باشد. بانک مرکزی می‌تواند درگاه‌ها و نقل و انتقالات را کنترل کند و نباید با ابزار تحریم‌های ناگهانی، با پدیده‌های جدید برخورد کند. باید به جای محدودیت، همراهی با این پدیده‌های نوظهور را در نظر بگیریم. رمزارزها را باید به عنوان بخشی از بلوغ اقتصادی پذیرفت.
در حوزه مقررات، اجرا و تحقیقات نوآورانه چه مسائلی را پیشنهاد می‌کنید؟
ایده ریال دیجیتال بسیار خوب است، اما باید به طور فراگیر اجرا شود. این موضوع نیازمند همکاری تمام بانک‌هاست و باید فرهنگ‌سازی مناسبی در این زمینه صورت گیرد. ریال دیجیتال می‌تواند بستری مناسب برای تراکنش‌های خُرد و آفلاین و قراردادهای هوشمند فراهم کند. با این حال، این تنها آغاز راه است و باید گام‌های محکم و درستی برداشته شود. برخی بانک‌ها باید به بازسازی زیرساخت‌های خود بپردازند تا بتوانند به خوبی در این فضا فعالیت کنند.
در حوزه مقابله با پولشویی و بستری برای ارائه خدمات جدید، آیا می‌توان از این ابزارها استفاده کرد؟
پولشویی در دنیا به طور کلی حل شده است، اما ممکن است چالش‌هایی نیز وجود داشته باشد. باید بررسی شود که آیا هزینه‌ها و فواید این اقدامات توجیه‌پذیر هستند یا خیر؟ به عنوان مثال، خودروهای سواری ممکن است آلودگی ایجاد کنند، اما نمی‌توان آنها را به طور کامل حذف کرد. باید در نظر داشت که چگونه می‌توان آسیب‌ها را کاهش داد.
ورود بانک مرکزی به رگولاتوری کریپتوکارنسی‌ها را چگونه ارزیابی می‌کنید و چه فرصت‌هایی برای اقتصاد دیجیتال کشور فراهم می‌کند؟
رگولاتوری مؤثر و نظارت هوشمند می‌تواند به کسب‌وکارها کمک کند. اگر بانک مرکزی نظارت‌های سخت‌گیرانه‌ای وضع کند که به فعالیت‌های کسب‌وکارها آسیب برساند، این امر می‌تواند مانع رشد آنها شود. باید اجازه داد که کسب‌وکارها فعالیت کنند و در صورت تخلف، نظارت و کنترل‌های لازم اعمال شود. این زنجیره نباید با هم تداخل پیدا کند. نظارت هوشمند باید به گونه‌ای باشد که کسب‌وکارها بتوانند به فعالیت‌های خود ادامه دهند. این موضوع بسیار حائز اهمیت است. اگر شرکت‌های استارتاپی بخواهند در بازار رقابت کنند، باید در زمینه قاعده‌گذاری نیز فعال باشد. تجربه کشورهایی مانند چین نشان می‌دهد که رگولاتوری می‌تواند به رشد و توسعه کمک کند. باید به گونه‌ای عمل کرد که رگولاتوری و نظارت هوشمند به هم مرتبط باشند و از داده‌ها برای شناسایی نقاط ضعف و آسیب‌پذیری‌ها استفاده شود.
بانک مرکزی چه اولویت‌هایی باید در حوزه تنظیم‌گری داشته باشد؟
اولویت اصلی بانک مرکزی باید بر اساس بازار و نحوه نقل و انتقالات باشد. باید مشخص شود که آیا بانک‌ها می‌توانند وارد این حوزه شوند و اگر نمی‌توانند، دلیل آن چیست. همچنین، سوالاتی مانند امکان خلق رمزارز جدید و چگونگی به رسمیت شناختن آن باید بررسی شوند. رئیس کل بانک مرکزی به درستی اشاره کرد که سیاست‌گذاران باید تأثیرات را مانیتور کنند و در جاهایی که نیاز به ورود وجود دارد، اقدام کنند. باید حد نظارت و کنترل را به درستی رعایت کنیم تا بازار بتواند به فعالیت‌های خود ادامه دهد.
نظر شما