یازدهمین همایش بانکداری نوین و نظامهای پرداخت، پنجم و ششم آذرماه با حضور اساتید، دانشجویان، متخصصان، صاحبنظران و فعالان حوزه پولی و بانکی و صنعت پرداخت کشور و با محورهای نگرش اکوسیستمی در بانکداری هوشمند، تحول دیجیتال در نظارت و پایداری مالی، رمزپولها و داراییهای دیجیتال، بانکداری هوشمند و روشهای نوظهور پرداخت، بانکداری هوشمند و قوانین بالادستی، برگزار میشود. صنعت پرداخت در ایران در سالهای اخیر تحولات چشمگیری را تجربه کرده است. با پیشرفت فناوری و افزایش استفاده از خدمات دیجیتال، نیاز به سیستمهای پرداخت سریع، امن و کارآمد بیش از پیش احساس میشود. در این راستا، شرکت شاپرک به عنوان نهاد اصلی مدیریت و نظارت بر شبکه پرداخت الکترونیک کشور، نقش حیاتی در تسهیل و بهبود این صنعت ایفا میکند. شاپرک با هدف ارتقاء کیفیت خدمات پرداخت، ایجاد زیرساختهای مناسب و نهادینهسازی فرهنگ پرداخت الکترونیک، به توسعه و نوآوری در این حوزه پرداخته است. این شرکت با تمرکز بر نوآوری و بهبود زیرساختهای پرداخت، نقش کلیدی در توسعه صنعت پرداخت کشور و حرکت به سمت بانکداری هوشمند ایفا میکند. این اقدامات نه تنها به افزایش رضایت مشتریان کمک میکند، بلکه به رشد اقتصادی کشور نیز منجر میشود. در همین زمینه با امیرحسین شبیری، مدیرعامل شرکت شاپرک به گفتوگو پرداختیم که در ادامه میخوانید.
تنظیمگری در زیستبوم بانکداری هوشمند و توسعه و نوآوری کسبوکارها با چالشهایی مواجه است. آیا در شبکه پرداخت نیز این نوع از چالشها وجود دارد؟
آنچه از شبکه پرداخت میشناسیم، نوآوریهایی است که ۱۵ تا ۲۰ سال پیش اتفاق افتاده و امروز به یک امر روتین تبدیل شده است. اکنون انتظار داریم که خدمات پرداختی به سرعت در سمت پذیرنده و خریدار ارائه شود. نوآوری محور توسعه خواهد بود و در این مورد هیچ شکی وجود ندارد. قشری از جامعه که به سمت نوآوری و کارآفرینی در این حوزهها حرکت میکنند، به طور طبیعی در همه جای دنیا از رگولاتور جلوتر هستند و خلاقیتهایی در کسبوکار دارند که زمان میبرد تا رگولاتور نیز به آن حوزه کمک کند و تنظیمگری صورت بگیرد. فاصله زمانی نباید زیاد باشد، زیرا هر دو طرف آسیب میبینند. به طور کلی، همواره توصیهام به دوستان در حوزه فناوری مالی این است که به حوزه رگتک نیز نگاهی داشته باشند و یا حتی به کسبوکارهای بزرگ که میخواهند روی بستر خدمات مالی سرویسهای خود را ارائه دهند، توجه کنند. آنها باید به رگولاتور پیشنهاد بدهند و دغدغههای آن را بشناسند و بدانند که اگر کسبوکاری راهاندازی میشود، رگولاتور ۶ ماه بعد چه دغدغههایی خواهد داشت و از پیش دغدغهها را خودشان مرتفع کنند. اگر این همسویی و حرکت مشترک اتفاق بیفتد، کمک میکند که استارتاپهای ما در حوزه رگتک شکل بگیرند و توسعه پیدا کنند. این موضوع هم به کسبوکارهای اصلی که مبتنی بر نوآوری فعالیت دارند، کمک میکند تا فعالیتشان تداوم داشته و هم به رگولاتور کمک میکند تا تنظیمگری بهتری در بازار داشته باشد.
بانک مرکزی همواره بر رویکردهای نوین در حوزه کشف و مقابله با پولشویی، تقلب و سایر جرایم مالی تأکید زیادی داشته است. در این راستا، مجموعه شاپرک چه اقداماتی انجام داده و چه برنامههایی دارد؟
یکی از وظایف ذاتی مجموعههایی مانند شاپرک، پیگیری کشف تقلب، تخلف و مقابله با پولشویی است. این موضوع به صورت سلسلهمراتبی عمل میکند. یکی از فعالیتهای ما این است که در شرکتهای پرداخت الکترونیک، پرداخت یارها و سایر نهادهایی که با نظام پرداخت کشور همکاری میکنند، فرهنگ کنترل و نظارت را نهادینه کنیم. این بدین معناست که مسئولیتها نباید تنها بر عهده بانک مرکزی و شاپرک باشد، بلکه همه هویتهای حقوقی که نام برده شدند، مشمول قوانین مربوطه هستند و باید در این زمینه فعال باشند. شاپرک نیز از این قاعده مستثنی نیست. طبیعتاً در گذشته زیرساختهایی در این زمینه فراهم شده است. امروز نیز ما با همکاری دانشگاههای معتبر و استفاده از هوش مصنوعی، در حال توسعه الگوریتمهای جدیدتر و بهروزتری برای شناسایی تقلب و تخلف هستیم تا با آگاهی بیشتری عمل کنیم. در حال حاضر، با مجموعههای دانشبنیان در این حوزه تفاهمنامههای همکاری داریم و در داخل مجموعه نیز زیرساختهایی را فراهم کردهایم تا بتوانیم با استفاده از ظرفیتهای داخلی و خارجی، این موضوع را به خوبی مدیریت کنیم.
ریال دیجیتال به تازگی در جزیره کیش عملیاتی شده است، این نوآوری چه مزیتها و فرصتهایی برای اقتصاد ایران دارد؟
ریال دیجیتال به عنوان یک رمز پول ایرانی که توسط بانک مرکزی توسعه یافته، میتواند به طور قابل توجهی در داخل کشور و همچنین در مبادلات بینالمللی با کشورهایی که با آنها همکاری داریم، مؤثر باشد. ریال دیجیتال میتواند به عنوان یک برنامه مکمل در کنار سیستم پرداختی موجود بر بستر شاپرک عمل و کمک کند تا پایداری شبکه پرداخت را افزایش دهیم. یکی از مزایای کلیدی ریال دیجیتال، ساختار توزیعشده آن است که میتواند به بهبود پایداری شبکه پرداخت کمک کند. در صورتی که به هر دلیلی سرویسی مختل شود، استفاده از ریال دیجیتال میتواند به عنوان یک راهحل جایگزین عمل کند و از اختلالات جلوگیری به عمل آورد. علاوه بر این، ترکیب ریال دیجیتال با کیف پولهای دیجیتال میتواند نوآوریهای جدیدی را در کشور رقم بزند. این امر میتواند به توسعه خدمات مالی و افزایش دسترسی به آنها کمک کند و به کاربران این امکان را بدهد که به راحتی و با امنیت بیشتری، از خدمات مالی استفاده کنند.
در حال حاضر شاپرک در حوزه پرداخت چه برنامهها، محصولات و خدمات جدیدی برای ارائه دارد؟
در حال حاضر، شاپرک در حال پیادهسازی و تست سرویس کهربا است که به کاربران این امکان را میدهد تا پرداختها را از طریق بستر NFC و کدهای QR انجام دهند. چندین PSP و بانک به این سرویس متصل شدهاند و امیدواریم تا پایان سال، همه بانکها و PSPها به این سیستم متصل شوند تا سرویس عمومیتری در اختیار مردم قرار گیرد. علاوه بر این، شاپرک در حال توسعه پل پی است که به کاربران اجازه میدهد خریدهای خود را از طریق حساب بانکی انجام دهند. این روش جدید ظرفیت مازاد پرداختی را تا مبلغ ۲۰۰ میلیون تومان فراهم میکند و میتواند افزونگی اکوسیستم کارتی را افزایش دهد.
اخیراً اتصال شبکه شتاب ایران به میر روسیه اتفاق افتاده است. به نظرتان اتصال زیرساختهای پرداخت بانکی سایر کشورها در چارچوب تفاهمنامههای منطقهای دو جانبه و چندجانبه تا چه اندازه مؤثر است و مجموعه شاپرک در این زمینه چه برنامهای دارد؟
این موفقیت نتیجه زحمات همکاران ما در بانک مرکزی و شرکت خدمات است که شایسته تقدیر و تشکر هستند. توسعه شبکه پرداخت از طریق تفاهمنامههای دوجانبه یا چندجانبه به طور قابل توجهی میتواند به بهبود مدیریت پول و ارز در کشور کمک و همچنین گردشگری را تسهیل کند. برنامه ما این است که در وهله اول، امکان پرداخت در اماکن توریستی و تفریحی برای توریستهایی که از کشور روسیه و کشورهای همجوار به ایران میآیند، فراهم شود. این توریستها میتوانند با استفاده از کارتهای بانکی خود که به شبکه روسیه متصل هستند، خریدهای خود را روی پایانههای فروش (پوز) ایرانی انجام دهند. امیدواریم که این امکان به صورت متقابل در کشور روسیه نیز فراهم شود و به سایر اصناف در کشور تسری یابد تا تبادلات مالی و تجاری میان دو کشور تسهیل شود.
نظر شما