کیومرث کرمانشاهی - معاون کل اسبق سازمان توسعه تجارت: شعار سال درباره جهش تولید است. معتقدم بانک مرکزی باید به صورت شفاف اعلام کند که سالیان گذشته و به ویژه سال قبل چه درصدی از منابع بانکی را به تولید اختصاص داده است و امسال برنامه‌اش چیست و یا اینکه برای سه تا پنج سال آینده چه سیاست‌هایی برای حمایت از تولید دارد. به عبارت دیگر، با عدد و رقم و به صورت شفاف، برنامه‌های بانک مرکزی برای اینکه نظام بانکی را به خط کند که منابع مربوطه به سمت تولید هدایت شود، چیست؟

مسئله دیگری که می‌تواند به سیاست‌های کلان کشور کمک کند، به نظرم تطابق و هماهنگی سیاست‌های تجاری و اقتصادی با سیاست‌های پولی است. یعنی اگر قرار باشد ما برنامه داشته باشیم، طبیعتاً نمی‌شود که سیستم بانکی کار خودش را انجام دهد و سیستم تجاری هم راه خودش را برود. سیاست‌های تجاری و بانکی ما باید با همدیگر هماهنگی داشته باشند، حتی بحث دیپلماسی و سیاست‌هایی که در حوزه مباحث سیاسی مطرح می‌شود نیز باید با تصمیمات اقتصادی، بانکی و تولیدی ما هماهنگ باشد.

یک بحث دیگر که شاید مهم‌ترین سیاستی باشد که بانک مرکزی باید اعمال کند، بحث تک نرخی شدن ارز است. در حال حاضر، ارز ترجیحی و نرخ‌های مختلف ارز را داریم، اما به نظر می‌رسد تأثیری در سفره مردم نگذاشته است، بنابراین باید برای حرکت به سمت تک نرخی شدن ارز برنامه داشته باشیم، یعنی بانک مرکزی اعلام کند مثلا ظرف سه یا پنج سال به صورت پلکانی می‌خواهد فاصله قیمت ارزهای مختلف را به هم نزدیک کند. اگر این اتفاق بیفتد، این رانت‌ها از بین می‌رود و تکلیف فعالان اقتصادی یک بار برای همیشه در مورد نرخ ارز مشخص خواهد شد.

در واقع چهار مسئله مهم تطابق سیاست‌های تجاری و بانکی، شفافیت و اعلام به موقع آمارها، بحث تک نرخی شدن ارز و ارائه برنامه مشخص حمایت از تولید، باید در برنامه‌های بانک مرکزی قرار داشته باشد و ما به سمتی برویم که فعالان اقتصادی و اهالی کسب و کار آگاهی داشته باشند.

یک بحث هم در چند سال اخیر، موضوع برگشت ارز است. قبول دارم که الان شرایط کشور، شرایط خاصی است، ما در تحریم هستیم و مشکلات نقل و انتقال پول داریم، به همین دلیل هم برگرداندن پول مشکلات خودش را دارد، ولی بانک مرکزی باید برای این ماجرا هم برنامه داشته باشد. گاهی اعلام می‌شود که می‌خواهیم از صنایع کوچک و متوسط حمایت کنیم، مثلا اینها را معاف کنیم، به نظر من باید برای این مسئله هم جزء به جزء برنامه داشت و با دلیل و برهان اعلام کرد. اگر مثلا قرار است از صنایع بزرگ حمایت نشود، دلایلش مطرح شود، اگر قرار است از صنایع کوچک و متوسط حمایت شود، دلایلش برشمرده شود و این به آن هماهنگی‌ها و تطابق سیاست‌های اقتصادی و تجاری ما برمی‌گردد که اگر این کار انجام شود، فکر کنم تا حد زیادی تکلیف معلوم می‌شود.

یکی از خواسته‌های فعالان اقتصادی پیش‌بینی‌پذیر بودن بازارهاست. برای تحقق این امر باید از صدور بخشنامه‌های خلق‌الساعه و یکباره تا حد امکان جلوگیری کنیم. اگر بخواهیم بازارها قابل پیش‌بینی باشد، نیاز به ثبات داریم. توسعه برنامه و الگو می‌خواهد و کشورهای توسعه یافته با ثبات و برنامه اقتصاد خود را رشد داده‌اند. بانک مرکزی هم در دوره جدید مدیریتی اقدامات خوبی را انجام داده و دیپلماسی فعال اقتصادی با کشورهای منطقه و دنیا برقرار کرده است. اگر مسائل مربوط به نقل و انتقال پول مشخص شود، آن زمان بحث قیمت‌گذاری دستوری و چند نرخی و ... تعیین تکلیف خواهد شد. بنابراین بانک مرکزی تا می‌تواند باید به دنبال ثبات مقررات پولی، مالی و ارزی باشد. اگر این اتفاق بیفتد، تکلیف فعالان اقتصادی و حوزه تولید هم معلوم می‌شود و اینکه فعالان بدانند تقسیم منابع بانکی به چه صورت است و سهم‌شان از منابع بانکی چقدر خواهد بود و واقعا اینطور نباشد که فقط یک عده خاص به منابع بانکی دسترسی داشته باشند که مطمئنم مدیریت فعلی بانک مرکزی حتما همین را هم می‌خواهد که واقعا منابع به دست کسانی برسد که مستحق و فعال واقعی هستند.