گرچه نمیتوان منکر نوسانات مقطعی بازار ارز غیررسمی از متغیرهای سیاسی، شوکهای برونزا و تنشهای ژئوپلتیک شد، اما نگاهی به روند نرخ ارز در بازار غیررسمی طی یک و نیم سال گذشته، نشان از استمرار نسبی ثبات نرخ ارز در یک دامنه مشخص دارد. کاهش حساسیت بازار ارز غیررسمی و عدم بروز جهشهای قیمتی در این بازار طی یکسال و نیم اخیر، نشان میدهد که بانک مرکزی موفق شده تا این اطمینان خاطر را برای کارگزاران اقتصادی ایجاد کند که تامین و تخصیص ارز در بازار رسمی بدون وقفه و بیتاثیر از تنشهای سیاسی و با قیمتهای مشخص مرکز مبادله ارز و طلا، تداوم خواهد یافت. ظهور اثرات این رویکرد بانک مرکزی منجر در ثبات قیمتی بازار کالا و خدمات، با وجود شوکهای متعدد سیاسی نمایان است.
یکی از اقدامات مؤثر بانک مرکزی که ثمره آن در ایجاد ثبات قیمتی در بازار کالا و خدمات مشاهده میشود و زمینه عدم وابستگی این بازارها به بازار غیررسمی ارز را فراهم آورده است، راهاندازی مرکز مبادله ارز و طلا در انتهای سال ۱۴۰۱ بود. این مرکز با ایجاد شفافیت در فرایند تخصیص ارز و ساماندهی سمت عرضه و تقاضای بازار ارز، زمینه را برای کاهش نوسانات ارزی و حذف تقاضای سفتهبازانه از بازار ارز فراهم کرده است.
طی یکسال و نیم گذشته، شوکهای سیاسی متعددی رخ داد که به طور طبیعی میتوانست بازار ارز را با جهشهای قیمتی قابل ملاحظهای روبه رو کند، در حالی که با ایفای نقش فعال بانک مرکزی در بازار ارز، ثبات نسبی ارز در یک دامنه مشخص قیمتی در این بازه زمانی تداوم یافت. در یکسال و نیم گذشته اتفاقانی نظیر عملیات طوفانالاقصی، حمله تروریستی به کرمان، پاسخ موشکی ایران به گروهک تروریستی جیشالظلم در خاک پاکستان، حمله آمریکا و انگلستان به یمن، حمله رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران در سوریه، عملیات وعده صادق، تشدید تنشهای میان محور مقاومت و رژیم صهیونیستی، شهادت آیتالله رئیسی و هیات همراه و ترور اسماعیل هنیه، از جمله رویدادهای موثری بودند که به عنوان شوکهای برونزا به اقتصاد ایران وارد شد، اما برایند مجموع این اتفاقات نشان میدهد که تسلط بانک مرکزی در بازار ارز با وجود بروز تنشهای سیاسی، به میزانی است که اجازه جهشهای قیمتی همچون مقاطع مختلف مشابه در دهه ۹۰ را نمیدهد. به نظر میرسد، ایفای نقش فعال بانک مرکزی در طوفان حوادث یکسال گذشته، فصل جدیدی از نقشآفرینی مقام پولی را در عرصه سیاستگذاری اقتصاد ایران آغاز کرده است و ثبات ارزی یکی از توفیقات راهبرد منسجم و جامع بانک مرکزی در دوره جدید خود بوده است.
نظر شما