هادی تیزهوش تابان - رییس اتاق مشترک ایران و روسیه: بانک مرکزی در یک‌سال اخیر، سیاست‌هایی مانند کاهش رشد نقدینگی، کاهش دامنه نوسان ارز، تلاش برای تامین ارز تولیدکنندگان و سرمایه در گردش بنگاه‌ها و توجه ویژه به مهار تورم را در دستور کار خود قرار داده که از دیدگاه بسیاری از کارشناسان، سیاست‌های معقول و درستی است. اما اینکه تا چه حد این سیاست‌ها اثربخش بوده و منجر به نتیجه مطلوب شده است، نیاز به بررسی بیشتری دارد و باید اقتصاددانان با استناد به آمار و شاخص‌های حقیقی در مورد آن اظهار نظر کنند.

مواردی که اشاره شد، در واقع همان سیاست‌های تثبیت اقتصادی هستند. از دیدگاه من، کنترل و کاهش تورم و ایجاد ثبات در فضای اقتصادی، می‌تواند تاثیر بسزایی را در بهبود فرآیند تولید و تجارت بر جای بگذارد. از سوی دیگر، وجود نرخ ارز چندگانه یکی از دیگر معضلات اقتصادی است که با توجه به تبعات ناگوار آن، برطرف نمودن و حل آن نیاز به اقدام عاجل دارد.

بیش‌بینی‌پذیر بودن بازارها یکی از عواملی است که به شدت بر روی تولید، تجارت و سرمایه‌گذاری تاثیرگذار است. متاسفانه این قابلیت در اقتصاد کشور ما بسیار کمرنگ شده است و این امر سبب خواهد شد تا یک فعال اقتصادی نتواند برای قراردادهای بلندمدت خود برنامه‌ریزی نماید و باید به فعالیت های روزمره و کوتاه‌مدت روی بیاورد و این بر روی فعالیت‌های توسعه‌ای تاثیر منفی می‌گذارد و می‌تواند منجر به از دست رفتن بازارها نیز بشود. اثر این مسئله بر اقدامات فعالین اقتصادی کوچک و متوسط، بسیار بیشتر خواهد بود.

با توجه به بیانات مقام معظم رهبری که فرمودند کاهش سرعت رشد نقدینگی، سیاست درستی است و تلاش‌های دولت در این زمینه تا حدی موثر بوده است، اما محدودیت ایجاد شده در منابع تخصیصی بانک‌ها به فعالان تولیدی، نباید متوجه بنگاه‌های کوچک و متوسط شود. بانک مرکزی نیز در مسیر این فرمان حرکت نمود و تلاش کرد تا شرایط را برای تحقق آن فراهم کند.

همانطور که عنوان شد، کاهش نوسانات نرخ ارز سیاست صحیحی است، اما تا زمانی که نرخ ارز چندگانه در اقتصاد کشور وجود داشته باشد، مشکلات و معضلات مرتبط با آن نیز وجود خواهد داشت و اثربخشی بسیاری از سیاست‌ها را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

بانک مرکزی در سال اخیر، سیاست‌هایی را برای مدیریت بازار ارز در پیش گرفت. نمونه‌ای از این سیاست‌ها و اقدامات، الزام به افتتاح حساب ارزی برای دریافت ارز با کارت ملی، ایجاد مرکز مبادله ارز و طلای ایران، افزایش ذخایر ارزی و تا حدی آزادسازی منابع بلوکه شده است. در هفته‌های گذشته شاهد آن بودیم که قیمت دلار به بهانه تنش‌های سیاسی و سایر مسائل افزایش یافت که این مسئله برای فعالین اقتصادی بسیار ناخوشایند بود و سیاست‌ها باید به گونه‌ای اصلاح و بهبود یابند تا تبعات اینچنینی را کاهش دهند. برخی از کارشناسان معتقدند که بهتر است شرایطی مهیا شود که یک نرخ ارز در بازار و به صورت شناور و بر اساس شرایط به رسمیت شناخته شود.