دوشنبه ۲۳ بهمن ۱۴۰۲ - ۱۱:۵۸

بانکدار حرفه‌ای آمریکای جنوبی/

پزو مکزیک چگونه پُرمعامله‌ترین ارز بازارهای نوظهور شد؟

الخاندرو دیاز در نظرسنجی لاتین فاینانس که از بیش از ۷۰۰ تحلیلگر حرفه‌ای و اقتصاددان انجام گرفت، به‌ عنوان "موثرترین فرد در مدیریت سیاست‌های پولی و کنترل تورم در جهان"، شناخته شد.

تولد،کودکی و نوجوانی الخاندرو دیاز در خانوادهای پُرجمعیت و متوسط

"الخاندرو دیاز د لئون کاریلو"، در یکم دسامبر ۱۹۶۹ در محله لاکاپرتاسو، محله فقیرنشین مکزیکوسیتی به دنیا آمد. پدرش مانوئل رودریگز دیاز د لئون کاریلو، یک کارگر روزمزد بود که صبح‌ها در کارگاه چرم‌دوزی مشغول به کار و عصرها، در یک فروشگاه زنجیرهای، نگهبان بود. مادرش، لیلیان دیاز کاریلو، زنی مهربان، با دیسیپلین و خانه‌دار بود و در دوران کودکی خود، از یک راهبه مسیحی در کلیسای نزدیک خانه پدری، سواد خواندن و نوشتن و ریاضیات آموخته بود و مثل یک معلم در خانه، به خوبی به تکالیف و وضعیت درسی فرزندانش، رسیدگی می‌کرد. الخاندرو دیاز، یک خانواده پُرجمعیت ۱۱ نفره (۴ برادر و ۴ خواهر به غیر خود) داشت که در فقر مالی شدید به سر می‌بردند. به همین دلیل بسیاری از اعضای خانواده دیاز، بعد از پایان تحصیلات مقدماتی، از ادامه مسیر درسی صرف‌نظرکرده و برای کمک به معاش خانواده، به فعالیت‌های کاری و شغل‌های روزمره و بعضا سخت، روی می‌آوردند. اما در این بین، از نظر لیلیان دیاز، الخاندرو، به عنوان فرزند هفتم خانواده، استعداد شگرفی در تحصیل علم و دانش داشت و مادر مصمم بود که وی حتماً مدارج ترقی تحصیلی را طی کرده و به دلیل فقر مالی خانواده، از تحصیل باز نماند. به همین دلیل، پدر و مادر، الخاندرو را به یک مدرسه شبانه‌روزی در مرکز مکزیکوسیتی فرستادند. پس از پایان تحصیلات مقدماتی، نمرات بالای الخاندرو موجب شد که وی بتواند بورسیه تحصیلی دبیرستان لورزنو، مدرسه استعدادهای درخشان مکزیک را به دست آورده و دیپلم دوران متوسطه خود را در این مرکز آموزشی معتبر بگیرد. الخاندرو دیاز، به همراه ۱۱ دانش‌آموز دیگر از بین ۱۲۰۰ دانش‌آموز سال آخر تحصیلی، از طرف مدیران مدرسه لورزنو، به وزارت آموزش عالیه مکزیک معرفی شدند تا در لیست دریافت‌کنندگان بورسیه ورودی به دانشگاه‌های این کشور قرار گیرند. الخاندرو دیاز، به عنوان یکی از اولین استعدادهای تحصیلیِ دارای بالاترین میانگین نمرات درسی در بین دانش‌آموزان دبیرستان لورزنو، بورسیه کامل تحصیلی (آموزش رایگان + دریافت مقرری ماهانه) در موسسه علمی فناوری مستقل مکزیک (ITAM) را به دست آورد (آکادمی علوم مکزیک،۲۰۲۳).

آغاز تحصیلات دانشگاهی، دریافت بورسیه تحصیلی استعدادهای درخشان از دولت مکزیک

الخاندرو دیاز د لئون کاریلو، با تائید مدیران مدرسه استعدادهای درخشان لورزنو، همراه با دو همکلاسی خود (۹ دانش‌آموز دیگر مدرسه لورزنو به سایر دانشگاه‌های مکزیک وارد شدند)، برای تحصیل در موسسه علمی فناوری مستقل مکزیک (ITAM)، حائز دریافت بورسیه کامل تحصیلی شناخته شدند. دیاز در سال ۱۹۹۰، حوزه دانشگاهی اقتصاد را برای آغاز مسیر درخشان علمی و آکادمیک خود انتخاب کرده و در سال ۱۹۹۳، از مقطع کارشناسی رشته "اقتصاد و مالی عمومی" از موسسه علمی فناوری مستقل مکزیک با کسب رتبه فوق ممتاز (A+) در بین تمامی دانشجویان ورودی خود، فارغ‌التحصیل شد. کارنامه درخشان الخاندرو دیاز این امکان را برای وی مهیا کرد که بتواند در لیست واجدین شرایط وزارت آموزش عالیه مکزیک در برنامه گرنت علمی" اعزام استعدادهای درخشان دانشجویی برتر مکزیکی به دانشگاه‌های ایالات متحده" قرار بگیرد (ویکی@دیتا، ۲۰۲۳).

دیاز در نوامبر سال ۱۹۹۳، موفق به اخذ بورسیه دولتی دانشجویی استعدادهای درخشان مکزیک برای تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد رشته "مدیریت دولتی با گرایش مالی و اقتصادی"، در دانشکده مدیریت دانشگاه ییل ایالات متحده شد و در سال ۱۹۹۵، با کسب نمرات ممتاز و احراز رتبه شاگرد اولی (همچون موفقیت کسب شده در مقطع لیسانس)، از مرکز علمی معتبر فارغ‌التحصیل شد (انجمن فارغ‌التحصیلان دانشکده مدیریت دانشگاه ییل، ۲۰۲۳)

تخصص مطالعاتی و فعالیت‌های برجسته آکادمیک الخاندرو دیاز

الخاندرو دیاز به دلیل استعداد شگرفی که در دوران تحصیلات آکادمیک از خود بروز داده بود، به راحتی امکان حضور در مقاطع بالاتر تحصیلات تکمیلی در بهترین دانشگاه‌های جهان را داشت، اما به دلیل مشغله کاری حرفه‌ای حاصل از حضور موثر چندین ده‌های در بدنه اقتصادی دولت مکزیک، این مهم مسیر نگشت. با این حال، الخاندرو دیاز پس از بازگشت از ایالات متحده، به دعوت ریاست موسسه علمی فناوری مستقل مکزیک (ITAM)، بیش از ۲۵ سال است که در مقطع کارشناسی ارشد رشته‌های مدیریت، اقتصاد و امور مالی در این دانشگاه، به تدریس و پژوهش می‌پردازد (آکادمی علوم مکزیک،۲۰۲۳).

همچنین الخاندرو دیاز در طول زندگی علمی و آکادمیک خود علاوه بر تدریس، به پژوهش‌های دانشگاهی، انجام تحقیقات کلان ملی، نگارش مقالات علمی، یادداشت‌ها، سرمقالات و ترجمه و تالیف کتب مختلف در شاخه‌هایی نظیر "سیاست‌های پولی"، "مولفه‌های اقتصاد کلان"، "نظام‌های پولی"، "مهندسی مالی"، "ارزش‌گذاری ابزارهای مشتقه"، "رویکردهای بانکداری نوین"، "سیاست‌گذاری اقتصادی"، " بازار ارز و نفت" و "نظام‌های پولی لاتین"، "بحران‌های بانکی"، "نرخ بهره و سیاست‌های مرتبط" و "راهبری مالی جهانی" پرداخته است. بسیاری از پژوهش‌ها، کتب و تحقیقات علمی و پژوهشی دیاز، به ویژه در حوزه مهندسی مالی، سیاست‌های پولی و بانکداری جهانی به عنوان مرجع مطالعاتی و پژوهشی در مکزیک، تدریس می‌شود (کالج ملی اقتصاددانان مکزیک، ۲۰۲۳).

بخش دیگری از کارنامه علمی الخاندرو دیاز، به تالیف کتب علمی و تخصصی در حوزه‌های ذیل اختصاص دارد:

- کتاب "ارزش‌گذاری ابزارهای مشتقه و پذیرش استانداردهای جدید"، ۱۹۹۹

- کتاب "انتظارات ضمنی بازار در قیمت ابزارهای مشتقه: کاربردها در بازار ارز و نفت"، ۲۰۰۵

- کتاب "مسئله تورم، انتقال نرخ ارز به قیمت‌ها"، ۲۰۰۸

- کتاب "تبیین مولفه‌های کلان در نظام اقتصادی مکزیک"، ۲۰۱۱

- کتاب "سیاست‌گذاری اقتصادی در نظام‌های پولی لاتین"، ۲۰۱۴

- کتاب "سیاست‌های پولی بهینه و نرخ‌های بهره"، ۲۰۱۸

- کتاب "مدیریت بحران در صنعت بانکداری و تغییرات نهادی"، ۲۰۲۱

-کتاب "رویکردهای بانکداری نوین برای عصر بحران‌ها"، ۲۰۲۲

-کتاب "ساختارهای بانکی اصلاح‌شده برای عبور از بحران‌های مالی آتی"، ۲۰۲۳

(آمازون، ۲۰۲۳)

افتخارات و جوایزملی و بین‌المللی الخاندرو دیاز در عرصه علم و دانش

-دریافت مهم‌ترین جایزه علمی دانشجویی در مکزیک موسوم به " Miguel Palacios Macedo"، ۱۹۹۳

-دریافت جایزه پایان‌نامه برتر دانشجویی مقطع لیسانس موسوم به " Baname" از وزارت آموزش عالیه مکزیک، ۱۹۹۳

-دریافت جایزه پژوهشگر برتر سال از کمیسیون ملی بانکداری مکزیک، ۱۹۹۵

-دریافت جایزه مدرس برتر اقتصاد مالی از کالج ملی اقتصاددانان مکزیک، ۱۹۹۶

-دریافت جایزه پژوهشگر برتر اقتصاد و بانکداری از کمیسیون ملی بیمه مکزیک، ۱۹۹۷

-دریافت عنوان پژوهشگر برتر حوزه سیاست‌های پولی، بانک جهانی، ۲۰۰۰، ۲۰۰۷، ۲۰۱۵، ۲۰۲۱

-دریافت کرسی دائمی استادی اقتصاد مالی در موسسه علمی فناوری مستقل مکزیک، از ۲۰۲۲ تا به امروز

- مشاور پژوهشی پیوسته بانک تسویه بین‌المللی، از ۲۰۰۴ تا به امروز

-دریافت جایزه پژوهشگر برتر اقتصاد بانکداری پیشرفته از صندوق بین‌المللی پول، ۲۰۰۷، ۲۰۱۰، ۲۰۱۲، ۲۰۱۴، ۲۰۲۰، ۲۰۲۲

-مشاور علمی-پژوهشی دانشکده مدیریت دانشگاه ییل، ایالات‌متحده، از ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۸

-مشاور علمی پژوهشی کمیسیون ملی بانکداری مکزیک، ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶

-دریافت جایزه پژوهشگر خلاق "بانکداری بحرانی"، صندوق بین‌المللی پول، ۲۰۱۷

- جایزه کتاب برتر علمی سال مکزیک برای پژوهش "سیاست پولی و نرخ‌های بهره"، ۲۰۱۸

- جایزه کتاب برتر علمی سال مکزیک برای پژوهش "مدیریت بحران صنعت بانکداری و تغییرات نهادی"، ۲۰۲۱

-دریافت جایزه پژوهشگر پراستناد دانشگاهی در مکزیک، ۲۰۲۳

-دریافت کرسی دائمی مشاور پژوهشی دپارتمان اقتصاد و مالی دانشگاه ییل، ایالات‌متحده، ۲۰۲۳

آغاز دوران حرفه‌ای شغلی الخاندرو دیاز در مکزیک

الخاندرو دیاز، فعالیت شغلی حرفه‌ای خود را از سال ۱۹۹۱، یعنی از سال‌های ابتدایی ورود به تحصیلات دوره لیسانس، درBanco de México (بانک مرکزی مکزیک) آغاز کرد. وی به مدت ۱۶ سال از ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۷ در جایگاه‌های مختلف شغلی در این نهاد مالی مشغول به فعالیت بود. سمت‌های دیاز در دوره حضور ۱۶ ساله در بانک مرکزی مکزیک عبارت است از:

-کارشناس اقتصادی

-کارشناس ارشد محاسبات مالی

-کارشناس ارشد محاسبات ارزی و بازار

-تحلیلگر ارشد مطالعات بازار اوراق بهادار

-تحلیلگر ارشد سیستم‌های مالی پیشرفته

-تحلیلگر ارشد مهندسی بحران‌های بانکی

-مدیر دپارتمان تحلیل‌های کلان مالی بانک مرکزی مکزیک

-مدیر دپارتمان طراحی و تصیم‌سازی‌های کلان اقتصادی بانک مرکزی مکزیک

-رابط بانک مرکزی و وزارت دارایی و اعتبار عمومی مکزیک

-مدیر مرکز مطالعات پیشرفته بانکی، مالی و اقتصادی بانک مرکزی مکزیک

الخاندرو دیاز در مدت ۱۶ ساله حضور موثر در بانک مرکزی مکزیک، در زمینه تجزیه و تحلیل تخصصی، تحقیق و نگارش سیاست‌های عملیاتی بهینه در حوزه ثبات بانکی، مدل‌های اقتصادسنجی، محصولات مالی جدید و مکانیسم‌های اثرگذار کنترل تورمی، تهیه آمارهای مالی ویژه برای وزرای اقتصادی کابینه دولت‌های مکزیک، مشارکت در پروژه‌های تحقیقاتی امنیتی-اقتصادی و همچنین تهیه گزارش‌های تجزیه و تحلیل اقتصادی برای قضات و هیئت حاکمه مکزیک، فعالیت کرده است. (اتحادیه بانک‌های مرکزی جهان، ۲۰۲۳)

وی پس از سال ۲۰۰۷ و پایان ماموریت اول خود در فدرال بانک مکزیک، در سمت‌های شغلی زیر، حضور فعال داشته است:

*عضو اجرایی صندوق بازنشستگی ملی کارگران در خدمت دولت (PENSIONISSSTE)، ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۹

وی در این نهاد، مسئولیت طراحی و پیاده‌سازی عملیات تاسیس و مدیریت شرکت‌های سرمایه‌گذاری تخصصی در صندوق‌های بازنشستگی (SIEFORES) را بر عهده داشت.

*رئیس صندوق اعتماد ملی حقوق بازنشستگی کارمندان فدرال مکزیک، ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۱. در دوره فعالیت دیاز، این صندوق بالاترین سطح بازدهی مالی و اقتصادی را تجربه کرد

*رئیس واحد تامین اعتبارات عمومی(UCP) وزارت دارایی مکزیک )SHCP)، ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵

مسئولیت وی در این سمت، اجرای استراتژی تامین مالی عمومی داخلی و خارجی دولت فدرال و استراتژی پوشش نفتی و ارزیابی مالی پروژه‌های توسعه‌داده شده توسط صندوق زیرساخت ملی دولت مکزیک بود. اقدامات درخشان دیاز در این جایگاه شغلی موجب شد که علاوه بر تحکیم و به رسمیت شناختن مکزیک به عنوان یک اقتصاد مستقل در بازارهای بین‌المللی، با طرح و عملیاتی سازی قراردادهای بدهی مکزیک برای اولین بار در جهان، معماری مالی و اقتصادی این کشور در عرصه تجارت بین‌الملل بهبود یابد. اقدامات ارزنده الخاندرو دیاز به عنوان رئیس واحد تامین اعتبارات عمومی وزارت دارایی مکزیک موجب شد که وی در این مدت، از سوی نهادهایی نظیر نشریه معتبر لاتین فاینانس، سازمان سرمایه و اعتبارات و تامین مالی جهانی و بنیاد جهانی ریسک انرژی، مورد تقدیر قرار گیرد.

*ریاست کل بانک ملی تجارت خارجی مکزیک (بانکومکست)، ۲۰۱۵ تا ژانویه ۲۰۱۷

عمده فعالیت‌های دیاز در این سمت، در راستای تامین مالی تجارت خارجی، ارتقای سرمایه‌گذاری، بهره‌وری و رقابت‌پذیری و مدیریت بهینه منابع مالی بانکومکست بود. در دوران مدیریت وی، اولین"خطوط انتقال مالی گسترده با هدف تقویت سرمایه بانکی و مبتنی بر صدور تعهدات تبعی" در مکزیک اجرایی شد و بدین ترتیب، بانکومکست اولین بانک توسعه‌ای لقب گرفت که براساس استانداردهای بین‌المللی بازل، چنین تعهداتی را صادر کرد. علاوه بر این، با ابتکار عمل و تصمیمات الخاندور دیاز در این نهاد مالی، بسترهای موثری طراحی و اجرا شد که امکان تامین مالی صادراتی و تقویت زنجیره‌های ارزش و ارتقای پویای پروژه‌های سرمایه‌گذاری و افزایش منابع مالی برای فعالیت‌های مولد ارز خارجی ایجاد شد. این اقدامات، امکان افزایش سبد اعتباری، تقویت حاشیه مالی و افزایش تعداد مشتریان بانکومکست را فراهم کرد و در عین حال، به توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر کمک شایان کرد.

*معاون رئیس و عضو هیات مدیره بانک دی مکزیکو، از یک ژانویه ۲۰۱۷ تا ۳۰ نوامبر ۲۰۱۷ (وبسایت دولت فدرال مکزیک، ۲۰۲۳/ بانک مرکزی مکزیک، ۲۰۲۳)

آغاز سکانداری الخاندرو دیاز بر بانک مرکزی مکزیک

از ابتدای ژانویه ۲۰۱۷ و در آخرین سال فعالیت آگوستین کارستنز در جایگاه ریاست بانک مرکزی مکزیک، گمانه زنی‌ها برای انتخاب رهبر جدید فدرال بانک این کشور، آغاز شده بود. به دلیل سابقه همکاری موثر و موفق رئیس‌جمهور وقت و الخاندرو دیاز، بسیاری از صاحبنظران اقتصادی و سیاسی لاتین، انتخاب وی را محتمل‌تر می‌دانستند. سرانجام در ۲۵ نوامبر ۲۰۱۷، دیاز به عنوان گزینه نهایی برای تصدی این پست توسط رئیس‌جمهور مکزیک، انریکه پنیا نیتو، به پارلمان این کشور معرفی شد. تائید انتخاب الخاندرو در سمت رئیس فدرال بانک، به اتفاق آرا در جلسه عمومی مجلس سنای قانونگذاری مکزیک تصویب شد. بدین ترتیب، الخاندرو دیاز د لئون کاریلو ، از یکم دسامبر ۲۰۱۷ تا ۳۱ دسامبر ۲۰۲۱ ، رهبری بانک مرکزی مکزیک را به عهده گرفت. دوره ریاست دیاز در مهم‌ترین نهاد مالی مکزیک، مقارن با حضور جنت یلن و جروم پاول در صدر فدرال رزرو ایالات متحده بوده است (بانک مرکزی مکزیک، ۲۰۲۳).

اقدامات و چالش‌های الخاندرو دیاز در مسند ریاست بانک مرکزی مکزیک

*مدیریت بهینه وضعیت شاخص‌های کلان اقتصادی مکزیک در دوره الخاندرو دیاز

الخاندرو دیاز در اولین کنفرانس خبری خود پس از قرار گرفتن در جایگاه ریاست فدرال بانک مکزیک، تلاش و تمرکز خود و تیم اجرایی بانک مرکزی را بر بهبود وضعیت شاخص‌های کلان اقتصادی مکزیک اعلام کرد. به همین دلیل در یک عملیات اضطراری، در طی ۱۴ روز با بکارگیری تمامی ظرفیت‌های علمی، پژوهشی و اجرایی فدرال بانک، یک طرح جامع برای ایجاد تحولات بنیادین مثبت در وضعیت مولفه‌های موثر اقتصاد ملی مکزیک نظیر نرخ تورم، تولید ناخالص داخلی، نرخ بیکاری، سطح اشتغال استاندارد، شاخص قیمت مصرف‌کننده، شاخص قیمت تولیدکننده، مازاد تجاری، سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی و سایر شاخص‌های کلان آماده کرده و به مجلس سنای قانون‌گذاری مکزیک تقدیم نمود. پارلمان مکزیک نیز در یک اقدام دوفوریتی ۱۰روزه، این بسته سیاست‌های پیشنهادی ۴۳۰ صفحه‌ای دیاز را تحلیل و بررسی کرده و پس از ایجاد تغییرات مورد نظر، با اکثریت آراء تصویب کرد. بدین ترتیب، حاصل اولین تلاش جدی الخاندرو دیاز در مقام ریاست بانک مرکزی، تبدیل طرح سیاست‌های پیشنهادی شاخص‌های کلان اقتصادی به لایحه قانونی مصوب جدید مجلس این کشور موسوم به "سیاست‌های پولی ملی برای مکزیک پیشرفته" بود که این قانون برای پیاده‌سازی، به بانک مرکزی، وزارتخانه‌ها و سازمان و نهادهای مجری، ابلاغ شد (بلومبرگ،۲۰۲۳).

اولین موضوع و مهم‌ترین موضوع برای دیاز، رسیدن به هدف‌گذاری تورمی زیر ۴ درصد بود. برای نیل به این هدف، در دو مرحله، افزایش نرخ بهره بانکی را در دستورکار قرار و به مردم اطمینان خاطر داد که با تمهیدات تعبیه‌شده برای بخش خدمات، صنعت و کشاورزی، به زودی شاهد کاهش نرخ تورم در قیمت کالاهای عمومی و استراتژیک بویژه تورم موادغذایی خواهند بود. دیاز با اجرای بسته سیاست‌های جدید مهار تورمی، علاوه بر افزایش ۰.۷ درصدی در نرخ بهره، همزمان با ارائه تسهیلات ویژه بلندمدت به کسب‌وکارهای فعال در مکزیک، با خنثی کردن اثر افزایش نرخ‌های بهره بر افزایش شاخص قیمت تولیدکننده، در مهار تورم موفق عمل کرد (بانک مرکزی مکزیک،۲۰۲۳).

نمودار ۱. وضعیت شاخص نرخ تورم مکزیک در دوره مدیریت الخاندرو دیاز

پزو مکزیک چگونه پُرمعامله‌ترین ارز بازارهای نوظهور شد؟

منبع: https://tradingeconomics.com/mexico/inflation-cpi

مسئله بعدی، موضوع رونق و گسترش فعالیت‌های اقتصادی در دوره الخاندرو دیاز بوده است. رشد شاخص فعالیت اقتصادی جهانی (IGAE) که نماینده میانگین رشد تولید ناخالص داخلی دورهای در کشورهاست، در دوره چهارساله مدیریت دیاز، به ‌طور متوسط نسبت به دوره چهارساله مدیریت قبلی فدرال بانک مکزیک، شتاب بیشتری را نشان می‌دهد. در واقع، بسته سیاست‌های پیشنهادی الخاندرو دیاز موجب شد که اتمسفر حاکمیتی مکزیک، بیشترین افزایش فعالیت‌های اقتصادی را در این دوره عمدتاً در بخش تولید کالا (شامل تولید، ساخت‌وساز و تاسیسات) تجربه کند. همچنین فعالیت‌های مرتبط با خدمات (شامل تجارت و حمل و نقل) نیز براساس این شاخص، رشد چشمگیر داشته است (گلوبال فایننس، ۲۰۲۳).

مسئله بعدی که در برنامه پیشنهادی الخاندرو دیاز، جایگاه ویژهای داشت، مسئله رشد صادرات بوده است. میانگین متحرک سه ماهه کل صادرات مکزیک در دوره چهارساله مدیریت دیاز، ۷.۵ درصد افزایش یافته است، بدین ترتیب که صادرات نفت، میانگین رشد ۱۲ درصدی را تجربه کرد و گروه صادرات تولیدات داخلی مکزیک، با یک برنامه‌ریزی عملگرای مبتنی بر ارائه تسهیلات کم‌بهره و بلندمدت به صنایع استراتژیک و همچنین ارائه مشوق‌های مالیاتی صادراتی، ۲.۹ درصد افزایش شاخص را به ارمغان آورد. این رشد تجربه‌شده در دوره دیاز، بالاترین میزان رشد صادرات پس از همه‌گیری کرونا بوده است (گلوبال فایننس، ۲۰۲۳).

مسئله بعدی، وضعیت شاخص تولید ناخالص داخلی در دوره مدیریت الخاندرو دیاز است. پس از به روی کارآمدن تیم اجرایی جدید بانک مرکزی به رهبری دیاز، تولید ناخالص داخلی واقعی در بازه زمانی ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۲، چیزی در حدود ۳.۷ درصد رشد را تجربه کرد. چنین رشدی در ۱۵سال گذشته و به ویژه پس از بحران مالی ۲۰۰۸، در مکزیک بی‌سابقه محسوب می‌شود. دراین دوره، با ابتکار عمل الخاندرو دیاز، مشکلات زنجیره تامین کالایی برطرف شده و مصرف کالاهای بادوام بسیار بالاتر از سطح قبل از پاندمی کرونا قرار گرفت. همچنین تولید ناخالص داخلی در بخش خدمات و سرمایه‌گذاری خصوصی نیز با رشد قابل توجه روبرو شد (بلومبرگ،۲۰۲۳).

در جدول زیر، وضعیت کلی مولفه‌های مرتبط با شاخص تولید ناخالص داخلی مکزیک در دوره مدیریت الخاندرو دیاز بر بانک مرکزی این کشور، قابل ملاحظه است:

جدول ۱. وضعیت کلی مولفه‌های تولید ناخالص داخلی در اقتصاد مکزیک (عرضه، تقاضا، قیمت)

پزو مکزیک چگونه پُرمعامله‌ترین ارز بازارهای نوظهور شد؟

منبع: https://www.oecd-ilibrary.org/sites/۶۲d۰ca۳۱-en/۱/۳/۲/۳۲/

*مدیریت بهینه و موثر اقتصاد مکزیک توسط الخاندرو دیاز در دوران پاندمی کرونا

با افزایش وسعت شیوع پاندمی کرونا، مهارت‌های رهبری بیشتر روسای بانک‌های مرکزی جهان در سال ۲۰۲۰ به طور کامل مورد آزمایش قرار گرفت، زیرا آنها رویکردهای اضطراری را با هدف جلوگیری از فروپاشی مالی و اقتصادی ناشی از همه‌گیری کووید ۱۹ و اجرای طیف وسیعی از سیاست‌ها برای حمایت از اقتصاد داخلی خود، به کار گرفتند. این کار برای روسای بانک‌های مرکزی کشورهایی که با بنیان‌های اقتصادی ضعیف وارد این بحران شده بودند، سخت‌تر بود. با در نظر گرفتن هر معیاری، الخاندرو دیاز، یکی از موفق‌ترین روسای بانکهای مرکزی جهان در مسیر عبور از این بحران بهداشتی محسوب میشود که رهبری استثنایی خود را در طول همه‌گیری کرونا، به خوبی نشان داد. وی برای عبور هر چه کم‌هزینه‌تر از این پاندمی، مجبور شد که سیاست‌های پولی محتاطانه‌ای را در زمانی که پزوی مکزیک (واحد پول ملی مکزیک) تحت فشار بود و بانک مرکزی بار سنگینی را از نظر پاسخ‌های به بحران اقتصادی کووید ۱۹ مدیریت می‌کرد، اجرا کند. همچنین در شروع این همه‌گیری و برای جلوگیری از ایجاد فاجعه مالی - اقتصادی ملی، در همان زمان، او تلاش‌های کابینه و مقامات دولتی برای محدود کردن استقلال بانک مرکزی مکزیک را خنثی کرد تا بتواند با مدیریت یکپارچه این بحران فرامنطقه‌ای و همه‌گیر، کشور را از یک رکود تورمی عمیق و سقوط آزاد اقتصادی، نجات دهد (بانک مرکزی مکزیک،۲۰۲۳).

برای بهبود وضعیت، هیات پنج نفره سیاست پولی بانک مرکزی مکزیک به ریاست دیاز، به شیوع گسترده ویروس کووید ۱۹ با کاهش نرخ‌های سیاستی و ارائه اقدامات فوق‌العاده برای تقویت نقدینگی و تقویت کانال‌های تامین اعتبار، واکنش نشان داد و در ۱۱ مارچ ۲۰۲۰، بانک مرکزی مکزیک با ایجاد یک خط سوآپ دوجانبه دلار-پزو با فدرال رزرو ایالات متحده، موافقت کرد. در همین راستا، بانک مرکزی نرخ سیاست پولی خود را در یک بازه ۱۱ ماهه، به طور تدریجی و مستمر و به آرامی، ۳ درصد کاهش داده و به ۴.۲۵ درصد رساند و چرخه تسهیل را به مدت پنج ماه متوقف کرد. در ادامه موفقیت‌های عملکردی تیم اجرایی دیاز، با گسترش پهنه درگیری ویروس کووید ۱۹ در ماه‌های ابتدایی سال۲۰۲۱، بانک مرکزی مکزیک جزو معدود کشورهایی بود که از تزریق‌های مالی هنگفت برای حمایت از اقتصاد خود، پیروی نکرد و با قرنطینه‌ کامل چندماهه، در تلاش برای کاهش تلفات جانی و اقتصادی برآمد. الخاندرو دیاز به دلیل ترس ریشه‌ای مبنی بر اینکه چنین اقدامی می‌تواند منجر به وابستگی مکزیک به صندوق بین‌المللی پول شود، با هرگونه توسعه مالی بزرگ مخالفت کرد و در یک کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد که: "تعهد ما این است که از این بحران خارج شویم بدون اینکه مکزیک بدهکار باشیم"(اتحادیه بانک‌های مرکزی جهان، ۲۰۲۳).

*حفظ و ارتقاء استقلال عملکردی بانک مرکزی مکزیک، بزرگترین دستاورد الخاندرو دیاز

شاید بتوان بزرگترین دستاور الخاندرو دیاز در دوره مدیریت خود بر بانک مرکزی مکزیک را حفظ و افزایش قابل ملاحظه سطح استقلال تصمیم‌سازی و عملکردی این نهاد مالی دانست، به طوری که در آخرین رتبه‌بندی بانک‌های مرکزی در سال ۲۰۲۳، فدرال بانک مکزیک، قابل اعتمادترین موسسه مالی در بازارهای نوظهور جهان شناخته شد. در تمام مدت چهارساله ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۲، دیاز به بهبود ظرفیت، شفافیت و عملکرد بانک مرکزی ادامه داد. همین خوشنامی جهانی وی موجب شد در زمانی که بر اساس برآوردهای بانک جهانی، مکزیک در سال ۲۰۱۹ دچار یک رکود خفیف شده و تولید ناخالص داخلی کشور ۰.۰۵ درصد کاهش یافته بود، صندوق بین‌المللی پول سریعا به مقامات بانک مرکزی مکزیک، خط اعتباری انعطاف‌پذیری به ارزش حدود ۶۱ میلیارد دلار را اعطا کند. یا اینکه یکی از نمونه‌های تلاش دیاز برای حفظ استقلال بانک مرکزی، مسئله ایستادگی در مقابل کاهش یکپارچه حقوق‌های دولتی بوده است. در واقع اهمیت استقلال بانک مرکزی هنگامی‌که الخاندرو دیاز محکم در برابر دستور رئیس جمهور مکزیک ایستاد، برجسته شد. این اتفاق پس از آن رخ داد که رئیس‌جمهور لوپز اوبرادور، که در زمان روی کارآمدن، حقوق خود را کاهش داد، به دنبال محدودکردن حقوق بسیاری از کارکنان دولت از جمله کارکنان بانک مرکزی مکزیک بود. این موضوع از نظر قانونی ایراد داشت. زیرا بانک مرکزی مکزیک در قانون، نه تنها برای سیاست‌هایش، بلکه در موضوع مدیریت داخلی خود نیز به عنوان یک موسسه مستقل تعریف شده است. دیاز این مسئله را به محاکم قضایی ارجاع داد و در نهایت، دادگاه عالی مکزیک به نفع بانک مرکزی رای داد و کاهش دستمزدها به دلیل مغایرت با قانون اساسی، لغو شد. دیاز در کنفرانس خبری پس از کسب موفقیت در این دادگاه اعلام کرد که ما از حقوق کارکنان خود دفاع کردیم و با توجه به اینکه کارکنان، قلب و دارایی اصلی بانک مرکزی هستند، این اقدام ضروری بود. به گفته تحلیلگران و صاحبنظران اقتصادی مکزیک، این اقدام دیاز موجب افزایش روحیه جمعی کارکنان بانک مرکزی شد و حتی بسیاری از آنها با امکان داشتن حقوق و مزایای بیشتر در بخش خصوصی، حضور در بانک مرکزی را ترجیح دادند (گلوبال فایننس، ۲۰۲۳).

بدین ترتیب، حفظ استقلال، ارتقاء انضباط مالی و ظرفیت‌سازی بانک مرکزی مبتنی بر استقلال سازمانی تحت لوای مدیریت الخاندرو دیاز، به حفظ اعتبار و شهرت این نهاد در سطح جهان، کمک شایان کرد. با وجود تنش‌های بسیار زیاد و واکنش‌های شدیدی که کابینه جدید دولت مکزیک به اقدامات الخاندرو دیاز نشان می‌دادند، اما او به خوبی توانست مقاومت مناسبی در برابر فشارهای سیاسی داشته باشد و یکی از موضوعات کلیدی دوران تصدی خود، یعنی نیاز به هدایت و مذاکره در محیط سیاسی دشوار و پُرتنش مکزیک را به خوبی مدیریت کند (بلومبرگ،۲۰۲۳).

افتخارات و جوایز الخاندرو دیاز در جایگاه ریاست فدرال بانک مکزیک

*در ۱۱ اکتبر ۲۰۱۸، الخاندرو دیاز، رسماً توسط نشریه"LatinFinance"، به عنوان "برترین بانکدار مرکزی سال ۲۰۱۸" شناخته شد. این مجله تخصصی اقتصاد و مالی خاطر نشان کرد که "با وجود چالش‌های سیاسی و اقتصادی خارجی و داخلی فراوان، بانک مرکزی مکزیک، میانگین تورم سالانه خود را به خوبی تحت کنترل نگه داشته است". الخاندرو دیاز در نظرسنجی لاتین فاینانس که از بیش از ۷۰۰ تحلیلگر حرفه‌ای و اقتصاددان انجام گرفت، به ‌عنوان "موثرترین فرد در مدیریت سیاست‌های پولی و کنترل تورم در جهان"، شناخته شد.

*در دوم ژانویه ۲۰۱۹، نشریه معتبر بنکر، الخاندرو دیاز را به عنوان"بهترین بانکدار مرکزی سال ۲۰۱۹ قاره آمریکا" انتخاب کرد. دلیل انتخاب وی از سوی کمیته داوران بنکر، موفقیت دیاز درمدیریت بهینه و مقابله موثر با نوسانات شدید مالی و بانکی اعلام شد.

*در اکتبر ۲۰۱۹، آلخاندرو دیاز، بار دیگر از سوی نشریه"LatinFinance"، به عنوان "برترین بانکدار مرکزی سال ۲۰۱۹" شناخته شد. علت انتخاب وی، مدیریت بهینه سیاست‌های پولی، کنترل تورم، شفافیت، قدرت و استقلال نهادی بانک مرکزی مکزیک بوده است.

*در اکتبر ۲۰۲۰، نشریه معتبر بازارهای جهانی (وابسته به صندوق بین‌المللی پول)، از آلخاندرو دیاز به عنوان "بهترین بانکدار مرکزی سال ۲۰۲۰ آمریکای لاتین" به دلیل رهبری قدرتمند و موفق او در راس بانک مرکزی مکزیک، با وجود چالش‌های ملی و بین‌المللی و نوسانات موجود، قدردانی کرد. هیات انتخاب نشریه بازارهای جهانی، تبدیل پزوی مکزیک به عنوان یکی از پُرمعامله‌ترین ارزها در بازارهای نوظهور، تورم زیر ۴ درصد، بهبود وضعیت اوراق قرضه ملی، افزایش حجم دارایی‌های خارجی این کشور و افزایش اعتبار جهانی فدرال بانک مکزیک را از دلایل انتخاب دیاز برای دریافت این عنوان برشمرد.

*در ۱۵ مارس ۲۰۲۱، نشریه معتبر "Financial Of Central Banking"، وابسته به اتحادیه بانک‌های مرکزی جهان، الخاندرو دیاز را به عنوان "برترین بانکدار مرکزی در سال ۲۰۲۱" معرفی کرد. هیات انتخاب، دیاز را به دلیل نحوه اجرای سیاست‌های پولی در مواجهه با وضعیت اقتصادی ایجاد شده در طول همه‌گیری کرونا، حفظ استقلال نهادی بانک مرکزی مکزیک و همچنین به دلیل ارتقای شفافیت، ارتباطات و عملکرد بانک مرکزی این کشور به نفع عموم جامعه مکزیک، شایسته دریافت این جایزه دانست. (بانک تسویه بین‌الملل،۲۰۲۳)

فعالیت‌های شغلی و علمی الخاندرو دیاز پس از خروج از بانک مرکزی مکزیک

الخاندرو دیاز د لئون کاریلو در ژانویه ۲۰۲۲، بلافاصله پس از پایان دوره ریاست خود در بانک مرکزی مکزیک و با وجود تمایل و درخواست وزرای اقتصادی مکزیک و رهبران احزاب مختلف در مجلس سنای قانون‌گذاری این کشور برای تمدید یک دوره چهارساله دیگر و به دلیل مخالف شدید رئیس‌جمهور مکزیک با ادامه حضور وی در این سمت، دیاز ترجیح داد که برای ادامه فعالیت‌های حرفه‌ای خود، به مراکز دانشگاهی و علمی و نهادهای بزرگ مالی بین۲المللی بپیوندد:

*استاد دوره کارشناسی ارشد مدیریت و اقتصاد مالی، موسسه فناوری مستقل مکزیک (ITAM)، ۲۰۲۲ تا به امروز

*پژوهشگر ارشد اقتصاد بازار و بانکداری بین‌الملل در دانشگاه ییل، ایالات‌متحده، ۲۰۲۲ تا به امروز

*مدیر اجرایی گروه شرکتهای توسعه و سرمایه‌گذاری BAL، ۲۰۲۲ تا به امروز

*عضو شورای مشورتی ابتکار مدیریت آب و هوای مجمع جهانی اقتصاد، ۲۰۲۲ تا به امروز

*عضو شورای مشورتی اتحادیه بانک‌های مرکزی جهان، ۲۰۲۳ تا به امروز

*مشاور استراتژیک ریاست بانک مرکزی مکزیک، ۲۰۲۳ تا به امروز

*مشاور استراتژیک ریاست بانک مرکزی گواتمالا، ۲۰۲۳ تا امروز (وبسایت دولت فدرال مکزیک، ۲۰۲۳)

آنچه که درباره اقدامات الخاندرو دیاز گفته شده است

*مانوئل سانچز، مشاور ارشد بانک جهانی و وزیر اقتصاد و دارایی سابق مکزیک، انتخاب الخاندرو دیاز به سمت ریاست بانک مرکزی این کشور را اقدامی هوشمندانه در جهت اعتلای نظام بانکی مکزیک دانست (فوربس،۲۰۲۲).

*انریکه پنیا نیتو، رئیس‌جمهور وقت مکزیک، ضمن تمجید از عملکرد و اقدامات الخاندرو دیاز در مسند ریاست بانک مرکزی مکزیک، وی را یکی از حرفه‌ای‌ترین بانکداران تاریخ این کشور دانست (فوربس،۲۰۲۲).

*خایمه رودریگز کالدرون، استاد دانشگاه و رهبر حزب نمایندگان مستقل مجلس سنای مکزیک، شجاعت و قاطعیت الخاندرو دیاز در تصیم‌سازی‌های مهم و اجرایی، با وجود کارشکنی‌های مشاوران و معاونان رئیس‌جمهور وقت انریکه پنیا نیتو را ستایش کرد (وبسایت مجلس سنای قانون‌گذاری مکزیک، ۲۰۲۳).

*خوزه آنتونیو مید، سیاستمدار و رهبر حزب انقلاب سازمانی و از افراد بانفوذ پارلمان مکزیک معتقد است که الخاندرو دیاز، مقتدرترین رهبر دارای تفکرات سیستماتیک در تاریخ بانک مرکزی مکزیک بوده است (وبسایت مجلس سنای قانون‌گذاری مکزیک، ۲۰۲۳).

*جروم پاول، رئیس فدرال رزرو ایالات متحده، ارتقاء سطح شاخص‌های کلان اقتصاد مکزیک را مدیون مدیریت کارای الخاندرو دیاز دانست (فدرال رزرو دالاس، ۲۰۲۳).

*ریکاردو آنایا، تحلیلگر اقتصاد سیاسی و رهبر حزب اقدام ملی در پارلمان مکزیک، الخاندرو دیاز را سکانداری موفق و رهبری کاریزماتیک در عبور کمهزینه اقتصاد مکزیک از دوران سیاه پاندمی کرونا، نامید (وبسایت مجلس سنای قانون‌گذاری مکزیک، ۲۰۲۳).

*کارملستنز، مدیرکل بانک تسویه بین‌الملل اعلام میدارد که الخاندرو دیاز در زمان پاندمی کرونا، تعادل درستی را در مدیریت سیاست پولی ایجاد کرد که بلندپروازانه، اما در عین حال محتاطانه و کم‌ریسک بود و همین تعادل عملیاتی موجب ایجاد بهبود اقتصادی سریع دولت مکزیک پس از فروپاشی کووید ۱۹ شد (فوربس،۲۰۲۲).

*آندرس مانوئل لوپز اوبرادور، رهبر حزب چپ‌گرای جنبش بازسازی ملی و رئیس‌جمهور فعلی مکزیک، از مخالفان مهم و منتقدان جدی الخاندرو دیاز محسوب میشد و عملاً رئیس بانک مرکزی خود را در مجامع عمومی، به دست داشتن در تراکنش‌های مشکوک و پرداخت تسهیلات مالی و وام‌های کلان غیرقانونی به برخی بازرگانان مکزیکی، متهم می‌کرد (فوربس،۲۰۲۲).

منابع: