چهارشنبه ۱۱ بهمن ۱۴۰۲ - ۱۴:۰۲
اقتصاددان برجسته کویتی نظام بانکی جهان عرب را متحول کرد 

محمد یوسف الهاشل جز معدود بانکدارانی است که توانست در ۵ سال پیاپی از ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲، به عنوان یکی از ۱۰ بانکدار مرکزی برتر جهان انتخاب شود. ریاست یوسف الهاشل در سمت رئیس بانک مرکزی کویت، از یکم آوریل ۲۰۱۲ آغاز و با تمدید یک دوره‌ای، در ۳۱ مارچ ۲۰۲۲ به پایان رسید.

تولد،کودکی و نوجوانی محمد یوسف خانواده کشاورز عرب

محمدیوسف الهاشل، در تاریخ ۱۱ اکتبر ۱۹۶۱ در محله فقیرنشین المحیمنیه، در شمالی‌ترین نقطه کویت به دنیا آمد. پدرش عدنان علی یوسف الهاشل، کشاورز و دارای یک نخلستان اجاره‌ای در المحیمنیه بود و مادرش، ام ثلال صبرانی، زنی خانه‌دار بود. محل زندگی خانواده الهاشل، به دلیل فقر مطلق گسترده، امکانات رفاهی و آموزشی نداشت و ام ثلال، به دلیل داشتن سواد مکتبی قرآنی و آگاهی از دانش ریاضیات، به فرزندان خود (۳ دختر و ۴ پسر) و سایر کودکان محله، آموزش میداد. محمدیوسف به عنوان فرزند چهارم خانواده، علاوه بر تحصیل نزد مادر، در نخلستان خانوادگی خود نیز به پدر کمک می‌کرد. هنگامی که محمدیوسف ۸ سال بیشتر نداشت، به صورت تصادفی، مورد توجه یکی از بازرگانان خُرد کویتی که برای خرید رطب، به نخلستان پدری آمده بود، قرار گرفت. محمد در آن روز در حال خواندن اشعاری از شاعران بزرگ عرب بود که بازرگان به استعداد تحصیلی وی پی برد. با رضایت پدر و مادر، محمدیوسف برای آغاز تحصیلات رسمی، به منطقه شهری المسیمنه و به یک مدرسه شبانه‌روزی برده شد و بازرگان متعهد شد که تمامی هزینه‌های مالی تحصیل وی را بپردازد. محمدیوسف الهاشل پس از گذراندن دوران ابتدایی و به دلیل احراز جایگاه شاگرد اولی، به دبیرستان نمونه مردمی پادشاهی کویت، در پایتخت این کشور رفت. حضور در این مدرسه و کسب بالاترین نمرات در دروس مختلف، به ویژه ریاضیات و اقتصاد، مبداء تاثیرگذاری بر آغاز پیمودن مسیر شگرف و درخشان علمی، آکادمیک و اجرایی محمدیوسف شد (بریتانیکا، ۲۰۲۳).

دریافت بورسیه تحصیلی از دولت کویت و آغاز دوران درخشان تحصیلات دانشگاهی

کشف استعداد تحصیلی محمد یوسف توسط آموزگار دوران دبیرستانش و تلاش برای معرفی وی به اداره بورسیه وزارت آموزش‌ عالی این کشور موجب شد که الهاشل یکی از ۴۴ نفری باشد که در سال ۱۹۹۳، موفق به دریافت بورسیه تحصیلی موسوم به "بورسیه پادشاهی کویت برای توسعه میهن" شده و در مقطع کارشناسی رشته مهندسی کامپیوتر، به دانشگاه ملی کویت راه می‌یابد. محمد یوسف در سال ۱۹۹۷، با رتبه ممتاز و کسب بالاترین معدل در بین هم‌دورهای‌های خود، برنده جایزه برترین دانشجوی سال ۱۹۹۷ دانشگاه ملی کویت شد و به همین سبب، امکان دریافت بورسیه تحصیلی دیگری برای ادامه مسیر آموزش آکادمیک خود در خارج از این کشور، پیدا میکند. با موافقت مسئولان وزارت آموزش عالی کویت، پذیرش محمدیوسف الهاشل در قالب بورسیه کامل تحصیلی (تحصیل رایگان + دریافت مقرری ماهانه از دولت کویت) برای مقطع کارشناسی‌ارشد اقتصاد مالی در دانشگاه اولد دامینیون ایالات‌متحده، تائید شد و همین اتفاق، سرآغازی بر شکوفایی مهارت‌های علمی و پژوهشی او در سطح بین‌المللی و جهانی می‌شود (ویکی‌دیتا، ۲۰۲۳).

مسیر موفق تحصیلی و آموزشی محمدیوسف الهاشل به شرح زیر است:

*لیسانس مهندسی کامپیوتر ، دانشگاه ملی کویت ، ۱۹۹۷-۱۹۹۳

*کارشناسی‌ارشد اقتصاد مالی، دانشگاه اولد دامینیون (Old Dominion)، ویرجینیا، ایالات متحده، ۲۰۰۰-۱۹۹۸

*کارشناسی‌ارشدMBA در حوزه مالی، دانشگاه اموری ، جورجیا، ایالات متحده، ۲۰۰۱-۲۰۰۰

*دکتری تخصصی امور مالی و بانکی، دانشگاه اولد دامینیون (Old Dominion)، ویرجینیا، ایالات متحده، ۲۰۰۱-۲۰۰۳

(انجمن فارغ‌التحصیلان دانشگاه اولد دامینیون، ۲۰۲۳)

همچنین محمد یوسف الهاشل در این سال‌ها به جز تحصیلات عالی دانشگاهی، دوره‌های متعدد تخصصی در زمینه‌های مالی، اقتصاد، مدیریت و راهبری و بانکداری نیز گذرانده است:

-دوره "برنامه‌ریزی سیستماتیک مالی"، کالج ویلیام و مری، ویرجینیا، ایالات متحده، ۱۹۹۷

-دوره "مدیریت مالی پیشرفته"، دانشگاه اوِرِت، دنویل، ویرجینیا، ایالات متحده، ۱۹۹۷

-دوره "مباحث جاری در سازوکارهای مالی جهان"، کالج ویلیام و مری، ویرجینیا، ایالات متحده، ۱۹۹۸

-دوره "نگرش سیستمی برای مدیران مالی"، دپارتمان آموزش صندوق بین‌المللی پول، واشنگتن، آمریکا،۲۰۰۰

-دوره "راهبری استراتژیک مالی"، دپارتمان آموزش صندوق بین‌المللی پول، واشنگتن، آمریکا،۲۰۰۲

-دوره "مدیریت استراتژیک سازمان‌های متوسط و بزرگ"، دپارتمان آموزش صندوق بین‌المللی‌ پول، واشنگتن، آمریکا،۲۰۰۳

-دوره "بانکداری نوین در هزاره سوم"، آکادمی آموزش‌های بانک جهانی، ایالات‌متحده، ۲۰۰۵

-دوره "بحران‌های بانکی و سیاست‌های پولی بهینه"، آکادمی آموزش‌های بانک جهانی، ایالات‌متحده،۲۰۰۶

-دوره"مباحث پیشرفته مالی در مدیریت کسب وکارهای اقتصادی"، مدرسه بازرگانی هاروارد،۲۰۰۷

-دوره "راهبری بانکداری نوین در جهان"، مدرسه بازرگانی هاروارد،۲۰۰۹

-دوره "مدیریت استراتژیک برای مدیران بانکی"، مدرسه بازرگانی هاروارد،۲۰۱۲

-دوره "بانکداری پیشرفته، عبور از بحران"، دپارتمان آموزش صندوق بین‌المللی پول، ۲۰۱۹

-دوره "مدیریت پیشرفته بحران‌های مالی و بانکی"، دپارتمان آموزش صندوق بین‌المللی پول، ۲۰۲۰

-دوره " راهبری جهانی در عصر جدید "، دانشگاه پادشاهی ملک فهد، عربستان سعودی، ۲۰۲۱

(آکادمی آموزش‌های بانک جهانی، ۲۰۲۳)

فعالیت‌ها و موفقیت‌های محمد یوسف الهاشل در عرصه پژوهشی و آکادمیک

محمد یوسف با توجه به استعداد تحصیلی و علاقه وافر به مباحث علمی و پژوهشی حوزه اقتصاد و مالی، مدتی را به عنوان دستیار آموزشی در دانشگاه اولد دامینیون و اموری، در کنار برجسته‌ترین اساتید رشته اقتصاد و بانکداری، به فعالیت مشغول بود. همچنین وی مدت کوتاهی را در بازه زمانی ۲۰۰۵-۲۰۰۳، به عنوان استاد پژوهشی و مربی آموزشیار در دانشگاه اولد دامینیون، به تدریس دروسی نظیر "اقتصاد پولی"، "اقتصاد مالی"، "مهندسی‌سازی در اقتصاد"،"سیاست‌گذاری بانکی"، "بانکداری نوین"، "بانکداری طبقاتی"و "مباحث جاری در اقتصاد کلان مالی" پرداخت‌هاست. البته محمد الهاشل هیچگاه به طورمستقیم و تمام‌وقت، پا به حیطه تدریس و پژوهش دانشگاهی نگذاشت. قدرت بالای مدیریت اجرایی و مشغله همزمان حضور در سمت‌های شغلی رده بالا، امکان فعالیت پُررنگ آکادمیک را از وی گرفت. اما با این حال، محمد الهاشل هیچگاه به طور کامل از این اتمسفر، خارج نشد، به طوریکه وی به مدت بیش از ۲۰ سال است که به عنوان استاد غیرموظف و مدعو، در دانشگاه ملی کویت، دانشگاه آمریکایی کویت و آکادمی بازرگانی و کسب وکار دانشگاه هاروارد، به تدریس، پژوهش، برگزاری دوره‌های آموزشی آزاد و راهنمایی رساله‌های کارشناسی‌ارشد و دکتری در حوزه اقتصاد، امور مالی و بانکداری مشغول است. تخصص محمدیوسف الهاشل چه در عرصه تدریس و چه در امر پژوهش، شاخه‌هایی نظیر" اقتصاد پولی"، "اقتصاد مالی"، "اقتصاد کلان مالی"،"بحران‌های بانکی"، "بانکداری سیستماتیک"، "بانکداری اسلامی"، "سیاست‌های پولی و مالی"، "سیاست‌گذاری‌های بانکی "، بانکداری نوین"، "تامین مالی نوین"، "مدیریت مالی حوزه خلیج‌فارس" و "مدیریت مالی با نگاه استراتژیک"بوده است. وی در این سال‌ها، مقالات علمی، یادداشت‌ها و سرمقاله‌های متعددی در مجلات علمیِ اقتصادی، مالی، بانکداری، نشریات و جراید مطرح جهان، شامل نشریه بانک توسعه اسلامی، نشریه بانک جهانی، نشریه صندوق بین‌المللی پول و نشریه بانک تسویه بین‌المللی، نشریه نهاد پژوهشی شورای همکاری‌های خلیج‌فارس، فوربس، واشنگتن‌پست، وال‌استریت‌ ژورنال، فارن پارلیسی، نیویورک تایمز، فایننشال تایمز و نشریه موسسه مطالعات بانکی خلیج فارس به چاپ رسانده است (بانک توسعه اسلامی، ۲۰۲۳).

همچنین بخش دیگری از کارنامه علمی محمد یوسف الهاشل، به نگارش کتاب‌های تخصصی حوزه اقتصاد، مالی و بانکداری تعلق دارد:

*کتاب "مباحث جاری در اقتصاد مالی"، ۲۰۰۷

*کتاب "اقتصاد مالی برای مدیران غیرمالی"، ۲۰۱۰

*کتاب "مقدمه ای بر بانکداری اسلامی"،۲۰۱۰

*کتاب "رویکردهای فقهی در بانکداری"، ۲۰۱۲

*کتاب" بانکداری نوین جهانی"، مجموعه مقالات،۲۰۱۴

*کتاب"سیاست‌گذاری های پولی و بانکی در هزاره سوم"، ۲۰۱۷

*کتاب "تامین مالی نوین در بانکداری"، ۲۰۲۰

*کتاب " آینده بانکداری سرمایه داری"،۲۰۲۱

*کتاب "آینده رویکردهای اسلامی در بانکداری"، ۲۰۲۲ - (آمازون، ۲۰۲۳)

جوایز و افتخارات ملی و بین‌المللی محمد یوسف الهاشل در عرصه علمی و اجرایی

*حائز رتبه اول دوره تحصیلی لیسانس تمامی دانشکده‌های دانشگاه کویت و برنده بورسیه تحصیلی اعزام به خارج پادشاهی کویت، ۱۹۹۷

*حائز رتبه اول دوره کارشناسی ارشد دانشگاه اولد دامینیون و برنده مجدد بورسیه تحصیلی دوره دکتری، ۲۰۰۰

*انتخاب به عنوان پژوهشگر برتر دانشگاه اموری جورجیا در مقطع تحصیلات تکمیلی،۲۰۰۱

*انتخاب به عنوان برترین دانشجوی دوره MBA مالی از سوی نشریه وال‌استریت ژورنال، ۲۰۰۱

*دریافت عنوان برترین رساله دکتری در شاخه مالی و بانکداری دانشگاه اولد دامینیون و برنده جایزه ۱۰۰ هزار دلاری این دانشگاه، ۲۰۰۳

*دریافت عنوان فارغ‌التحصیل ممتاز دوره دکتری دانشگاه اولد دامینیون، ۲۰۰۳

*پژوهشگر برتر پویش علمی دوسالانه دانشکده بازرگانی و کسب وکار هاروارد، ۲۰۰۶ و ۲۰۱۰

*انتخاب به عنوان پژوهشگر برتر حوزه بانکداری توسط موسسه ارزیابی علمی دانشکده‌های بازرگانی ایالات متحده (AACSB) برای ۳ سال پیاپی، ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰

*دریافت مدال افتخار و نشان لیاقت از امیر کویت، ۲۰۰۹ و ۲۰۱۴ و ۲۰۱۷ و ۲۰۲۲

*دریافت مدرک دکترای افتخاری اقتصاد از دانشگاه پادشاهی ملک فهد عربستان سعودی، ۲۰۱۲

*دریافت جایزه "چشم‌انداز رهبری بانکداری جهانی" از اتحادیه بانک‌های مرکزی جهان عرب به پاس قدردانی از دستاوردهای محمد یوسف الهاشل در مدیریت سیاست‌های پولی و نظارتی در دوره ریاست بر بانک مرکزی کویت ،۲۰۱۵

*دریافت مدرک دکترای افتخاری اقتصاد و مالی از دانشگاه ملی کویت، ۲۰۱۶

*انتخاب به عنوان یکی از ۱۰ رئیس برتر بانک‌های مرکزی جهان در سال‌های ۲۰۱۸ ، ۲۰۱۹ ، ۲۰۲۰ ، ۲۰۲۱، ۲۰۲۲

*دریافت جایزه برترین رئیس بانک مرکزی در خاورمیانه ۲۰۱۹ ، ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱

*دریافت جایزه برترین بانکدار جهان عرب، ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳

(بانک بین‌المللی خلیج‌فارس،۲۰۲۳)

دوران حرفه‌ای کاری و مناصب شغلی محمد یوسف الهاشل تا قبل از ریاست بر بانک مرکزی کویت

*کارشناس مالی و اقتصادی، اداره حسابداری و مالی دانشگاه اموری، ایالات متحده، ۲۰۰۴-۲۰۰۶

*کارشناس ارشد دپارتمان طرح های اقتصادی، بانک جهانی، ایالات‌متحده، ۲۰۰۷-۲۰۰۶

*کارشناس ارشد مالی و حسابرسی، صندوق بین‌المللی پول، ۲۰۰۸-۲۰۰۷

*مدیر امور اقتصاد بین‌الملل وزارت اقتصاد و دارایی کویت، ۲۰۰۹-۲۰۰۸

*رئیس هیات مدیره انستیتوی مطالعات بانکی خلیج فارس، ۲۰۱۰-۲۰۰۹

*معاون مالی و بانکی وزارت اقتصاد و دارایی کویت، ۲۰۱۲-۲۰۱۰

*عضو هیات مدیره سازمان سرمایه گذاری عمومی کویت،۲۰۱۲-۲۰۱۰

*نماینده تام‌الاختیار بانکداران عرب در صندوق‌ بین‌المللی پول، ۲۰۱۵-۲۰۱۲

*رئیس هیات مدیره شورای پولی خلیج فارس، ۲۰۱۸-۲۰۱۵

*رئیس کمیته اجرایی (۲۰۲۲ - ۲۰۱۶) و رئیس هیات مدیره (۲۰۲۲-۲۰۲۰) بنیاد بین‌المللی پولی اسلامی جهان عرب و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس (IILM)، ۲۰۱۶-۲۰۲۲

*عضو هیات مدیره موسسه خدمات مالی اسلامی( IFSB)، ۲۰۱۲-۲۰۲۲

*عضو شورای عالی نفت، ۲۰۲۲-۲۰۱۲

*عضو گروه مشاورین منطقه ای خاورمیانه و شمال آفریقا (منا) شورای ثبات مالی جهان عرب(FSB)، ۲۰۲۲-۲۰۱۲

*عضو شورای مشورتی فدراسیون بین‌المللی Banqueers جهان عرب، ۲۰۲۲-۲۰۱۳

(بانک تسویه بین‌الملل، ۲۰۲۳/ اتحادیه بانک‌های مرکزی جهان، ۲۰۲۳)

ریاست ۱۰ ساله محمد یوسف الهاشل بر بانک مرکزی کویت

در مارچ ۲۰۱۲، یک ماه قبل از پایان یافتن دوره مدیریت یوسف السلام ثانی در بانک مرکزی کویت، وزیر اقتصاد و دارایی این کشور در جلسه مشترک با نخست وزیر وقت، رئیس مجلس شورای ملی کویت، اقتصاددانان و نمایندگان احزاب اقتصادی، برای انتخاب فرد جدیدی در جهت احراز این پست مالی مهم در کابینه کویت، به گفتگو پرداخت. جابر مبارک الحمد الصباح، نخست وزیر سابق کویت و عیسی محمدالزید، رئیس وقت مجلس شورای ملی این کشور، محمد یوسف الهاشل را با توجه به سابقه بین‌المللی در حوزه اقتصاد، مالی و بانکداری، تحصیلات آکادمیک سطح بالا در دانشگاه‌ها و مراکز علمی معتبر جهان و آشنایی به چالش‌های روز و بحران‌های مالی، شایسته‌ترین فرد برای قرارگرفتن در جایگاه ریاست فدرال بانک کویت، اعلام کردند. با رویکرد مثبت وزیر اقتصاد و دارایی کویت و سایرین حاضر در جلسه، توافق بر سر انتخاب محمد یوسف الهاشل، انجام شد. بدین ترتیب ریاست یوسف الهاشل در این سمت از یکم آوریل ۲۰۱۲ آغاز و با تمدید یک دورهای، در ۳۱ مارچ ۲۰۲۲ به پایان رسید. دوره ریاست طولانی‌مدت وی در بانک مرکزی کویت مقارن با حضور بن برننکی، جنتیلن و جروم‌پاول در صدر نهاد فدرال رزرو ایالات متحده بوده است (بانک مرکزی کویت، ۲۰۲۳).

اقدامات و چالش‌های محمد یوسف الهاشل در مسند ریاست بانک مرکزی کویت

*بهبود چشمگیر وضعیت شاخص‌های کلان اقتصادی کویت در دوره محمد یوسف الهاشل

یکی از مهم‌ترین اقدامات الهاشل در جایگاه ریاست بانک مرکزی کویت، تغییر در وضعیت شاخص‌های کلان اقتصادی این کشور از جمله نرخ تورم، نرخ بیکاری، تولید ناخالص داخلی، رشد اقتصادی، شاخص قیمت مصرف‌کننده و سایر شاخص‌های مرتبط بوده است. محمد یوسف الهاشل به دلیل گذراندن بخشی از دوره‌های حرفهای و پیشرفته آموزشی و داشتن جایگاه‌های شغلی در نهادهای مالی بین‌المللی از جمله بانک جهانی، صندوق بین‌المللی پول و بانک تسویه بین‌الملل، به خوبی نسبت به طراحی و اجرای سیاست‌های پولی بهینه در جهت دستیابی به اهداف مدنظر دولت کویت، احاطه داشته است.

چالش اول، سر و سامان دادن به وضعیت نرخ تورم در دوره ۱۰ ساله مدیریت خود بود. محمدیوسف در بدو ورود خود به بانک مرکزی، در اولین کنفرانس خبری به اصحاب رسانه اعلام کرد که یکی از مهم‌ترین رسالت‌های ما در این دوره از مدیریت بر بانک مرکزی، اصلاح ساختار تورمی و بهبود وضعیت سطح عمومی قیمت‌ها خواهد بود. وی با اشاره به اوضاع تورم اقتصاد کویت در ۳۰ سال گذشته اشاره کرد که ما همواره با تورم‌های یا بسیار پایین یا بسیار بالا روبرو بوده‌ایم که هر دو اینها برای اقتصاد رو به رشد کویت، بسیار زهرآگین خواهد بود. لذا ما قصد داریم که سیاست‌گذاری‌های بانک مرکزی در این حوزه را، دوباره بازطراحی کنیم. در همین راستا، هدف‌گذاری تورمی بانک مرکزی کویت در این دوره ۱۰ ساله بین ۲.۵ تا ۴.۵ درصد تعیین شد و الهاشل توانست با اجرای بسته سیاست پولی جدید مشتمل بر رویکردهای سرمایه‌افزا و مولد تولید و با ارائه تسهیلات بلندمدت با نرخ بازپرداخت صفر به صنعتگران، فعالان حوزه‌های استارتاپی، خدماتی و فناورانه، با گردش صحیح جریان پول در جامعه، نرخ تورم را در میزان میانگین ۲.۷ درصدی نگه دارد که در تاریخ اقتصادی این کشور، امری بی‌سابقه محسوب می‌شود (گلوبال فایننس، ۲۰۲۲).

مسئله بعدی، وضعیت شاخص قیمت تولیدکننده و شاخص قیمت مصرف‌کننده است. این دو مولفه، همواره دچار نوسانات سینوسی و گاها شدید در اقتصاد کویت بوده که همین امر، به ویژه پس از بحران جهانی انرژی و نفت در آغاز هزاره جدید و در بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۵، کنترل قیمت نهاده‌های تولیدی و مصرفی را با مشکل عدیده، روبرو کرد. محمدیوسف الهاشل، در اکتبر ۲۰۱۲، با ارائه یک دستورالعمل اجرایی جدید در قالب ۱۶ بند سیاستی، به آشفتگی بازار این دو شاخص مهم پایان بخشید. با اقدامات تیم اجرایی الهاشل، هر دو مولفه، طی ۱۰ سال یک روند صعودی منظم و قابل مدیریت را طی کردند (کویت تایمز ژورنال، ۲۰۲۲)

موضوع چالش برانگیز بعدی، وضعیت تولید ناخالص داخلی و همچنین شرایط مولفه خالص صادرات این کشور در زمان مدیریت الهاشل است. اقتصاد کویت در طول بیش از ۵۰ سال، درآمد سرشاری از طریق منابع انرژی خدادادی و استخراج نفت و گاز به دست‌آورده بود و به همین سبب، همواره تولید ناخالص داخلی بالا و صادرات قابل توجهی را تجربه کرد. اما الهاشل، رویکرد متفاوتی به این موضوع داشت. وی معتقد بود که با پایان یافتن منابع تغذیه سوخت‌های فسیلی، اقتصاد داخلی کویت به یکباره دچار فروپاشی مطلق خواهد شد. لذا محمدیوسف اعلام کرد که برای جلوگیری از این موضوع، می‌بایست وابستگی اقتصادی به نفت و گاز را کاهش داده و به سراغ فرآهم‌آوری زمینه‌های توسعه کسب وکارهای نوآورانه و مبتنی بر فناوری روز جهان برویم. در همین راستا، در ژانویه ۲۰۱۳، طرح جامع ۳۱۰ صفحه‌ای خود با عنوان "تحول فراگیر در اقتصاد ملی" را به نمایندگان مجلس شورای ملی کویت و دفتر نخست وزیری تحویل داد. این طرح، شامل پیاده‌سازی سیاست‌های تشویقی و حمایتی و تعیین تسهیلات بهینه و بودجه‌های مناسب برای توسعه بستر رشد اقتصاد دانش‌بنیان و فناوری‌ها و تحقیقات آینده‌پژوهانه در این حوزه بوده است. با تصویب جزئیات این طرح در پارلمان کویت و تائید کابینه دولت، اجرای بندهای سیاستی این برنامه تحول ملی، از آگوست ۲۰۱۳ آغاز و همچنان نیز به عنوان میراث گرانبهای دوران ریاست الهاشل، ادامه دارد که توانسته تغییری بنیادین در وضعیت دو شاخص مهم تولید ناخالص داخلی کویت و مولفه خالص صادرات این کشور، ایجاد کند (گلوبال فایننس، ۲۰۲۲).

*تحکیم دیپلماسی اقتصادی کویت با اقتصادهای عربی و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس

یکی دیگر از مهم‌ترین اقدامات محمدیوسف الهاشل که در دوره‌های قبلی ریاست بر بانک مرکزی کویت بی‌سابقه بوده است، اهتمام ویژه بر تحکیم دیپلماسی اقتصادی با کشورهای عربی بود. وی معتقد بود در صورتی که کویت بتواند معاهده‌ها، خطوط سوآپ و تفاهم‌نامه‌های پولی خوبی با کشورهای جهان عرب داشته باشد، چنینی اقدامی در ارتقا سطح شاخص‌های کلان اقتصادی این کشور و تقویت پولی ملی کویت در مقابل ارز مرجع جهانی، موثر خواهد بود. به همین دلیل، الهاشل در طول دوره مدیریت ۱۰ ساله خود، بارها و بارها با روسای بانک مرکزی و وزرای اقتصاد و دارایی و صنعت و بازرگانی عربی دیدار وگفتگو داشت. راه‌اندازی اتحادیه پولی حاشیه خلیج‌فارس، راه‌اندازی سوآپ ارزی با قطر و عمان، تلاش برای بهبود وضعیت صندوق پولی جهان عرب (AMF) و امضای تفاهمنامه پولی کویت - قطر، از جمله اقدامات محمدیوسف الهاشل در این حوزه بوده است (بانک تسویه بین‌المللی،۲۰۱۹).

*محمد یوسف الهاشل، مبتکر برگزاری کنگره علمی کمیته‌های فقهی بانک‌های مرکزی جهان

یوسف الهاشل در بدو ورود به بانک مرکزی کویت، پیشنهاد تشکیل یک دبیرخانه برای برگزاری کنفرانسی سالانه موسوم به " کنگره علمی کمیته‌های فقهی بانک‌های مرکزی جهان" را داد. وی هدف خود را از این پیشنهاد، ارتقاء سطح تصمیمات فقهی بانکی در بانک‌های مرکزی دارای شورای فقهی (مانند جمهوری اسلامی ایران و بانک‌های جهان عرب) و شناساندن ابعاد مختلف پویایی و کارایی بانکداری اسلامی به جهانیان اعلام کرد. به همین منظور، با موافقت وزارت اقتصاد و دارایی کویت، این کنگره علمی سالانه از دسامبر ۲۰۱۳ تا به امروز، به صورت منظم برگزار شده و هر ساله میزبان حضور شریعت‌دانان برجسته بین‌المللی، کارشناسان صنعت مالی اسلامی و اعضای هیات علمی دانشکده‌های فقه اقتصاد اسلامی کشورهای مختلف و اعضای هیات‌های شریعت کشورهای جهان عرب است. عموما در این کنفرانس موضوعات مهم بسیاری از جمله مشارکت در تامین مالی دارایی‌های ثابت مبتنی بر فقه اسلامی، بحث جریمه‌های تاخیر و دیرکرد در انعقاد قراردادهای بیع یا مشارکت، بحث اخذ کارمزد از خدمات بانکی، بحث در نظرگرفتن بهره‌های بانکی در تسهیلات و.. مطرح شده و کارگاه‌های مختلف با موضوعاتی نظیر ممیزی شرعی در صکوک و اشکال بدیع در وقف و موارد دیگر، برگزار میشود. شرکت‌کنندگان در این کنفرانس و مقامات بانکی و مالی کشورهای عضو این کنگره علمی معتقدند که این اقدام محمدیوسف الهاشل، به توسعه صنعت بانکداری اسلامی، کمک شایانی کرده است. همچنین وزیر اقتصاد و دارایی وقت کویت در سال ۲۰۱۹ اعلام کرد که ابتکار برگزاری این کنفرانس توسط الهاشل موجب شد که ما شاهد رشد چشمگیر و افزایش تقاضا برای محصولات و خدمات مالی اسلامی در کویت، منطقه و جهان باشیم (نشریه بنکر، ۲۰۲۲).

انتخاب محمد یوسف الهاشل به عنوان برترین سکان‌داران پولی جهان، خاورمیانه و جهان عرب

محمد یوسف الهاشل جز معدود بانکدارانی است که توانسته در ۵ سال پیاپی از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲، به عنوان یکی از ۱۰ بانکدار مرکزی برتر جهان انتخاب شده و از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱، در ۳ سال پیاپی، عنوان برترین رئیس بانک مرکزی در خاورمیانه و از ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲ و باز هم در ۳ سال پیاپی، جایزه برترین بانکدار جهان عرب را تصاحب کند. در ارتباط با انتخاب بهترین بانکداران مرکزی جهان هر ساله، دو نشریه معتبر بین‌المللی، یعنی"نشریه بنکر" و"نشریه گلوبال فایننس"، برترین روسای بانک‌های مرکزی جهان را طی یک روند دقیق، انتخاب می‌کنند. مبتنی بر این فرآیند، برجسته‌ترین سیاست‌گذاران پولی دنیا بر مبنای مدیریت مطلوب برای دستیابی به رشد با ثبات و حفظ تعادل اقتصاد کشورها مشخص می‌شوند. بهینه‌سازی فرآیندهای بانکی در مواجه با بحران، تثبیت تورم در نزدیکی نرخ هدف، اهمیت به نوآوری و تکنولوژی و تلاش برای دسترسی به جریان سرمایه آزاد، عمده‌ترین معیارهای مورد توجه این دو نشریه برای انتخاب روسای برتر بانک‌های مرکزی است. لذا از این منظر، یوسف الهاشل، یکی از رکوردداران بانکی جهانی محسوب می‌شود (رویترز، ۲۰۲۳).

فعالیت‌ها و جایگاه‌های شغلی محمد یوسف الهاشل پس از خروج از بانک مرکزی کویت

*مشاور ارشد هلدینگ مکینزی اند کامپنی(معتبرترین شرکت مشاور مدیریت جهانی)، ۲۰۲۲ تا به امروز

*عضو دائم هیات مدیره پژوهشگاه مطالعات اقتصادیِ بانک تسویه بین‌المللی،۲۰۲۲ تا به امروز

*مشاور رئیس بانک مرکزی کویت، ۲۰۲۲ تا به امروز

*انتخاب مجدد به عنوان رئیس هیات مدیره شورای پولی خلیج فارس، ۲۰۲۲ تا به امروز

*مشاور ارشد رئیس اتحادیه بانک‌های مرکزی جهان عرب، ۲۰۲۲ تا به امروز

*مشاور بانک جهانی در امور اقتصادی جهان عرب، ۲۰۲۲تا به امروز

*پژوهشگر پیوسته مدرسه بازرگانی هاروارد،۲۰۲۲ تا به امروز

*استاد مدعو دانشگاه ملی کویت، ۲۰۲۲ تا به امروز

*استاد آکادمی آموزش‌های بانک جهانی، ۲۰۲۲ تا به امروز

*نماینده اتحادیه بانک‌های مرکزی جهان عرب در صندوق بین‌المللی پول، ۲۰۲۳ تا به امروز

*مشاور رئیس بانک مرکزی عربستان سعودی، ۲۰۲۳ تا به امروز

*مشاور صندوق بین‎المللی پول در امور اقتصادی خاورمیانه، ۲۰۲۳ تا به امروز

(بانک تسویه بین‌الملل، ۲۰۲۳/ اتحادیه بانک‌های مرکزی جهان، ۲۰۲۳)

اخبار مرتبط

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha