سید محمدحسین عادلی - رئیس کل اسبق بانک مرکزی: وقتی از سیاست‌های تثبیتی صحبت می‌کنیم، منظورمان این است که باید از تغییرات ناگهانی در عرضه کل و تقاضای کل جلوگیری کنیم. در این کنترل‌ها، سیاست‌های پولی نقش مهمی دارد که باید در اجرای آنها از لنگرهای اسمی مناسبی استفاده شود. جای خوشبختی است که الان در کشور ما برای هدف‌گذاری تورم چارچوب سیاست‌گذاری به وجود آمده و در یک سال اخیر کار به صورت جدی جلو رفته است.
سیاست‌های تثبیت دو وجه دارد که یکی از آنها سیاست‌های پولی و بانک مرکزی است. بخش بعدی، دولت و سیاست‌های مالی است که اگر این دو همسو نباشند، نمی‌توانند موثر واقع شوند و این عدم هماهنگی می‌تواند سیاست‌های مثبت بانک مرکزی را خنثی کند. باید بدانیم که کاهش تورم و تحقق هدف‌گذاری تورمی امری بلندمدت است، نه کوتاه‌مدت و قرار نیست نتایج سیاست‌ها به سرعت مشاهده شود. سیاست‌های اعلامی بانک مرکزی با هدف اینکه مردم از پیش‌بینی و هدف‌گذاری تورمی و مسیر حرکت خود باخبر کند، خیلی مهم است و در ادبیات اقتصادی نیز مقالات جدیدی در رابطه با آن وجود دارد. در کل اولویت اصلی بانک مرکزی باید هدف تورمی باشد.
در راستای سیاست‌های غیرمتعارف که بانک مرکزی در دستور کار قرار داده، کنترل نقدینگی و نرخ ارز باید انجام شود، اما در کنترل نرخ ارز هم نباید زیاده‌روی کرد. باید نسبتی بین کنترل نرخ ارز و تورم موجود وجود داشته باشد، اگر این نسبت رعایت شود، قیمت‌های نسبی معنی پیدا می‌کند. اینگونه نیست که نرخ ارز هر چقدر پایین‌تر نگه داشته شود، بهتر است بلکه باید نوسان آن کنترل شود و نوسان و تغییرات ناگهانی بدتر از این است که یک نرخ بالای آرامی وجود داشته باشد.
در بودجه سال ۱۴۰۳ رقم ۳۰۰ همت تسهیلات تکلیفی شامل ۱۰۰ همت برای طرح پیشرفت و عدالت و ۲۰۰ همت برای ازدواج و فرزندآوری و .. برای شبکه بانکی در نظر گرفته شده است. همچنین ۲۹۶ همت برای اوراق مالی تخصیص یافته که در مجموع حدود۶۰۰ همت به شبکه بانکی تحمیل می‌شود و اینها در حالی است که ۴۰۰ همت کسری صندوق‌ها در بودجه دیده نشده است. همچنین طبق برآورد مرکز پژوهش‌های مجلس، ۲۷۰ همت هم بیش‌بود درآمدها در قانون دیده شده است، یعنی درآمدهایی که تحقق پیدا نمی‌کند. مجموع اینها یک میلیون و ۳۰۰ هزار همت می‌شود که به نسبت بودجه ۱۴۰۳ که دو میلیون و ۸۰۰ هزار همت است، درصد بالایی محسوب می‌شود.
در چنین شرایطی نمی‌توان از بانک مرکزی و رئیس کل بانک مرکزی انتظار داشت. رئیس کل بانک مرکزی زمانی مسئولیت کنترل تورم را دارد که سیاست‌های مالی همراه داشته باشد. از سوی دیگر رئیس کل بانک مرکزی در ایران در فضایی باید تورم را کنترل کند که ریسک‌های بسیار زیاد سیاسی و بین‌المللی وجود دارد. نمی‌توانید بگویید تحریم را در مسئله تورم خنثی می‌کنید، ریسک بزرگی است که وجود دارد. بلکه باید میزان اثراتش را کم کرد. وقتی از دور به تلاش آقایان نگاه می‌کنم قابل تقدیر و تحسین است که با وجود تحریم‌ها و ریسک‌های زیاد، چارچوب‌های هدف‌گذاری تورمی را دنبال می‌کنند. هم اکنون بانک مرکزی با دو چالش سیاست‌های مالی و ریسک‌های سیاسی و تحریم‌ها مواجه است، اما آن چیزی که به خود بانک مرکزی مربوط است، با روند درستی در حال انجام است و پیش می‌رود.
نظر شما