قدرت پیش برنده رسانه‌ای موفق در شکل‌گیری انتظارات آتی بهینه در ذهن بازیگران اقتصادی، مبتنی بر اعتماد است و این همان رویکرد کارآمدی است که می‌تواند در مقابل جریان مسموم و جهت‌دار خبری کارتل‌های سیاسی و صاحبان رانت‌های اقتصادی در جهت هدایت سیاست‌های صحیح پولی و مالی، به کار گرفته شود، زیرا چالش محتوای مطبوعاتی متناقض و شبهه‌انگیز و عدم تقارن اطلاعاتی، همواره در کمین مخاطبان و پیشروی فعالان اقتصادی قرار دارد. با آنکه پژوهش‌های عملیاتی نشان می‌دهد که اعتماد به رسانه‌های خبری، همواره دچار درجه‌ای از شکنندگی بوده است، اما می‌دانیم که در نهایت، عامه مردم می‌بایست برای دسترسی به موضوعات رسانه‌ای دارای اهمیت و خواندن صحیح‌ترین گزارش از حقایق به وقوع پیوسته اقتصادی، به رسانه‌ها تکیه کنند.

لذا در این برهه از زمان است که سیاست‌گذاران و مقامات پولی و در راس آن، بانکداران مرکزی جهان می‌بایست با ایجاد یک بستر رسانه‌ای یکپارچه، مستقل و اعتمادآفرین، با خنثی‌سازی انواع و اقسام دروغ پراکنی‌های موجود و مدیریت مستمر افکار و انتظارات اقتصادی آحاد جامعه، به برون رفت کشور از تنش‌های مالی، کمک شایان کنند. دقیقا مانند همان اقدامی که توسط بانک مرکزی اروپا در مواجه با بحران بدهی یونان صورت پذیرفت و قاره اروپا از یک فروپاشی فراگیر و آخرالزمانی اقتصادی، جان سالم به در برد.

قدرت رسانه‌ای یکپارچه بانک مرکزی اروپا، یونان را از فروپاشی کامل نجات داد

بسیاری از صاحب‌نظران و تحلیلگران مالی و اقتصادی جهان، عبور کم‌هزینه اقتصاد یونان از بحران هولناک بدهی را منتج از دو ابتکارعمل مهم می‌دانند:

- اولین مولفه، ابتکار عمل بانک مرکزی یونان در مشارکت با کمیته سیاست پولی اتحادیه اروپا در جهت بهینه‌سازی سیاست‌گذاری‌های کارآمد در هنگامه وقوع بحران

-مولفه دوم، عملکرد درخشان پایگاه رسانه‌ای مستقل بانک مرکزی اروپا به رهبری ماریو دراگی و مدیریت بهینه انتظارات اقتصادیِ ذهنی و روانی مردم در جوسازی رسانه‌ای، خبری و مطبوعاتی به شدت تنش‌زای حاکم بر جامعه اروپایی و بویژه شهروندان یونانی در مواجه با بحران بدهی بود.

به اعتقاد بسیاری از کارشناسان و محققان حوزه اقتصاد و رسانه، مولفه دوم یعنی اقدامات رسانه‌ای یکپارچه بانک‌مرکزی اروپا، حتی بیشتر از سیاست‌های پولی کارآمد طراحی شده در رفع این بحران بدهی قاره‌ای موثر بوده است.

دکتر ماریو دراگی در دسامبر ۲۰۱۱ در شرایطی سخت، سومین رئیس بانک مرکزی اروپا شد. صندوق بین‌المللی پول، ۱۰ روز قبل از حضور او در این سمت، به این نتیجه رسیده بود که بدهی عمومی یونان، با شیب تندی در حال افزایش است که می‌تواند اقتصاد کل منطقه یورو را تحت تاثیر قرار دهد.

در همین حال، فضای رسانه‌ای اروپا و مطبوعات داخلی یونان، به تحریک بسیاری از گروه‌های سیاسی مخالف دولت وقت یونان، در شرایط بسیار بغرنجی قرار داشت و مردم وحشت‌زده یونان را به سوی یک اتمسفر پُرتنش و مملو از انتظارات اقتصادی و تورمی منفیِ رو به رشد سوق میداد و خانوارهای یونانی، با ناامیدی کامل، برای یک نابودی تمام عیار اقتصادی و فروپاشی مطلق کشور، آماده می‌شدند.

در این شرایط بود که ماریو دراگی، راهبر مالی و اقتصادی توانمند و باتجربه ایتالیایی که سابقه مدیریت کل خزانه‌داری ایتالیا، ریاست بانک مرکزی این کشور و بعدها، نخست‌وزیری ایتالیا را یدک می‌کشید و در این سالها به خوبی از اثرات مثبت یک قدرت رسانه‌ای همگرا و یکپارچه برای رفع تنش‌ها و بحران‌های پولی آگاه بود، با قرار گرفتن در جایگاه ریاست مهمترین نهاد پولی قاره سبز، در اولین اقدام، راه‌اندازی یک بستر رسانه‌ای پویا و موثر برای مواجه با بحران بدهی یونان را در دستور کار قرار داد.

هدایت رسانه‌ای انتظارات اقتصادی مردم یونان، رمز عبور موفق از بحران بدهی

ماریو دراگی معتقد بود که دلایل استمرار و تشدید بحران بدهی یونان نه تنها کاملا اقتصادی نبوده، بلکه بیشتر سیاسی است و در نتیجه عدم توانایی مقامات پولی این کشور در جهت مدیریت انتظارات منفی تورمی و اقتصادی ایجاد شده به سبب جو به شدت رعب‌آفرین، مسموم و جهت‌دار رسانه‌های داخلی یونان، حادث شده است.

وی عنوان می‌داشت که یکی از مهمترین اقدامات الزامی در جهت برون‌رفت از این بحران، راه‌اندازی و فعالیت مستمر یک پایگاه رسانه‌ای مستقل، قدرتمند و مسلط است که بتواند تمامی جزئیات مثبت و امیدوارکننده نسبت به اقداماتی که موجب بهبود وضعیت اقتصادی یونان در آینده نزدیک خواهد شد را به طور کامل و با ضریب نفوذ بالا، به سمع و نظر شهروندان یونانی برساند و هدایت رسانه‌ای انتظارات اقتصادی مردم این کشور را بر عهده گیرد و در مقابل، جو تنش‌برانگیز ایجاد شده را خنثی‌سازی کند.

در همین راستا، ماریو دراگی در همان دسامبر ۲۰۱۱ و در بدو آغاز کار خود در بانک مرکزی اروپا، با راه‌اندازی و استقرار یک دپارتمان زبده متشکل از متخصصان، محققان و صاحب‌نظران حوزه اقتصاد و رسانه، عنان کار را در دست گرفته و به این تیم ماموریت داد که پوشش کامل خبری و مطبوعاتی اقدامات مثبت و سیاست‌های پولی کارآمد در مسیر عبور از بحران بدهی یونان را انجام دهند.

بدین ترتیب در اواسط سال ۲۰۱۳، اقدامات تیم رسانه‌ای بانک مرکزی اروپا به موازات تیم عملیات پولی این نهاد به ثمر نشست و نخست وزیر یونان در یک کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد که اقتصاد این کشور با ابتکار عمل ماریو دراگی و مشارکت فعال مقامات پولی یونان، موفق به شکست بحران بدهی عمومی این کشور و خروج از وضعیت اضطراری شد.

سیاست‌های رسانه‌ای بانک مرکزی اروپا در بحران یونان، جهان را تحت‌الشعاع قرار داد

بن برننکی، رئیس وقت فدرال رزرو در سال ۲۰۱۳ اعلام کرد که عملکرد موثر و شگفت‌انگیز پایگاه رسانه‌ای بانک مرکزی اروپا تحت مدیریت دکتر دراگی، نقش تعیین‌کننده‌ای در هدایت افکارعمومی، مبارزه با جو رسانه‌ای پُرتنش و جلوگیری از فروپاشی کامل اقتصاد یونان و کشیده شدن آتش این انتظارات تورمی به شدت منفی به کل منطقه یورو، داشته است.

همچنین دانیل فرانکو، وزیر وقت اقتصاد و دارایی ایتالیا معتقد بود که سیاست‌های رسانه‌ای بانک مرکزی اروپا تحت رهبری ماریو دراگی در مهار انتظارات تورمی رعب‌آفرین روانی ایجاد شده در ذهن شهروندان یونانی، تنها دلیل محکم برای پاسخ به این سوال است که چرا اقتصاد منطقه یورو همچنان پابرجاست.

از سوی دیگر، کمیته سیاست پولی اتحادیه اروپا، ضمن تقدیر از اقدامات مهم مقامات پولی یونان در مواجه با بحران بدهی این کشور، اعلام کرد که عملکرد تیم رسانه‌ای بانک مرکزی اروپا، حتی بالاتر از سیاست‌های پولی بهینه وضع شده، به خروج یونان از این بحران کمک کرده است و سرانجام، اوکاس پاپادیموس، نخست وزیر موقت و رئیس دولت وحدت ملی در طول دوره بحران بدهی یونان، در سال ۲۰۲۰ در یک برنامه تلویزیونی اظهار داشت که سیاست‌های رسانه‌ای کارآمد ماریو دراگی، یگانه نجات‌بخش اقتصاد یونان و اروپا در آن دوران بوده و مقامات این کشور، عملکرد موثر وی در هدایت انتظارات اقتصادی عمومی و آرامش‌بخشی به اتمسفر ذهنی شهروندان یونانی در طول این بحران را هرگز فراموش نخواهند کرد.

منابع:

1. Magnus ,Neubert ,Volker, Daniel, , Agnes ,Orban(۲۰۱۸),”Fictional expectations and the global media in the Greek debt crisis: A topic modeling approach”, Working Papers of the Priority Programme ۱۸۵۹,Published in co-operation with the documentation and publication service of the Humboldt University, Berlin,(https://edoc.hu-berlin.de).

2. Tzogopoulos, G.(۲۰۱۳),”The Greek crisis in the media: Stereotyping in the international press”, London: Ashgate Publishing, Ltd., eBook Published at ۲۷ July ۲۰۲۰