سید عزیز آرمن - اقتصاددان: در روند اجرای تثبیت اقتصادی طی یک سال گذشته باید این نکته را در نظر داشت که نرخ در بازار ارز منهای یکی، دو هفته اخیر که مقداری تلاطم در آن ایجاد شد، در طول ماه‌های گذشته ثابت بوده است. البته در این‌ خصوص هرچند که تورم هم نسبت به سال گذشته، مقداری کمتر شده، ولی نباید خیلی خوش‌بینانه رفتار کرد.

تثبیت اقتصادی از این توانایی برخوردار است که به ‌عنوان یک سیاست بادوام پیش برود، اما عوامل مختلفی مانند درآمدهای ارزی، صادرات و واردات در آن تاثیرگذار هستند و همین مسائل است که توان بانک مرکزی را به لحاظ ذخایر ارزی بالا و پایین می‌برد، زیرا با اتکا به این منابع توانایی دفاع از یک نرخ را پیدا می‌کند و می‌تواند به مدیریت و کنترل آن بپردازد و به طور مستمر این کار را انجام دهد.

بنابراین پشتیبانی از بازار ارز بسیار اهمیت دارد و همانطور که اشاره شد، این امر کمک بسیار مهمی در مسیر مدیریت آن خواهد کرد، زیرا در صورت پشتیبانی از سیاست‌های بانک مرکزی، بازار در یک تعادل نسبی قرار می‌گیرد و متلاطم نخواهد شد. البته این موضوع بستگی به تمام سیاست‌های اقتصادی و شرایط آن از لحاظ تولید دارد.

در هر صورت، چنانچه به دنبال بازار ارز بدون نوسان هستیم، نکته بنیه اقتصادی بسیار حائز اهمیت است. به این معنا که تولید و اشتغال باید بالا برود و نرخ بیکاری به ‌شدت کاهش پیدا کند. باز هم تاکید می‌شود، این موارد زمانی روی می‌دهد و به استحکام می‌رسد که اقتصاد ثبات داشته باشد و این موضوع هم در اقتصاد به عوامل ذاتی یک بازار آرام ارتباط پیدا می‌کند.

اما تثبیت اقتصادی چه تاثیراتی به دنبال خواهد داشت؟ یکی از مهم‌ترین تاثیرات عملیاتی‌شدن تثبیت اقتصادی، ایجاد تغییرات در انتظارات تورمی است. وقتی نرخ تورم کاهش پیدا می‌کند، خود به‌ خود رفتار اقتصادی کارگزاران و مردم آرام‌تر می‌شود، اما زمانی که خبری منفی انتشار می‌یابد، درگیری شکل می‌گیرد. زیرا انتظار منفی در ذهن‌ها دوباره ایجاد می‌شود و چنانچه برای آن چاره‌ای به کار گرفته نشود، شکل افزایشی پیدا می‌کند.

مهم‌ترین دلیلی که سبب شد تا نرخ ارز در روزهای اخیر مقداری افزایشی شود به همین مسئله اتفاقات بیرونی و درگیری‌ها مرتبط است که بالطبع انتظار مردم هم تحت‌تاثیر این شرایط اقتصادی و سیاسی تغییر پیدا می‌کند. بر اساس آمار اعلام شده، انتظارات تورمی کاهش پیدا کرده است. ادامه این روند، نیازمند آن است تا کسری بودجه پیش نیاید، زیرا این عامل در ایجاد یا تعدیل انتظارات بسیار تاثیرگذار است.

نکته دیگر که باید مورد توجه قرار گیرد، کنار نرفتن بانک مرکزی از مدیریت بازار ارز است. بانک مرکزی این توانایی را دارد تا در این زمینه تاثیر پایداری داشته باشد، زیرا از وظایف بانک مرکزی، کنترل و ثبات‌بخشی به نرخ‌های پولی است که یکی از آنها هم نرخ ارز است، ولی این اصل مطلب نیست. اصل مطلب، شرایط کلی اقتصاد و ثباتی است که از لحاظ جمیع مسائل، فضای کسب‌ و کار و رشد تولید، باید در آن وجود داشته باشد.

البته در این ‌رابطه، تاثیر محدودیت و تحریم‌ها را هم باید در نظر داشت. تحریم‌ها بسیار مهم هستند، زیرا در بازار صادرات و واردات تاثیرگذارند و بعضاً تلاطم به وجود می‌آورند و شرایط را تغییر می‌دهند.

در رابطه ‌با بحث ثبات اقتصادی و مدیریت انتظارات تورمی مسئله بسیار مهمی که باید مورد توجه قرار گیرد، نقش رسانه‌ها است. انعکاس واقعی رسانه‌ها از مسائل و اخبار برای جامعه قابل‌درک است و چنین نیست که رسانه فرض کند، مردم را با تبلیغ یا اخبار کذب می‌توانند، هدایت کند. مردم واقعیت را درک می‌کنند و بازار را می‌فهمند، حتی تحلیل درستی از شرایط ارائه می‌دهند. رسانه‌ها می‌توانند کمی تغییر به وجود آورند، ولی موقت است. به این شکل، در صورتی‌ که رسانه درصدد برآید تا خلاف واقعیت تاثیری بگذارد، خیلی موقت خواهد بود، مگر اینکه نزدیک به واقعیت باشد.