سیدحمید حسینی، عضو اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق: فعالان اقتصادی و بنگاه‌ها بر این باورند که ثبات قوانین و مقررات و پیش‌بینی‌پذیری نرخ ارز از اهمیت بالایی برخوردار است. در غیر این صورت، قدرت تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی برای آینده از آن‌ها سلب می‌شود. در سال‌های اخیر، به ویژه از سال گذشته، شاهد ثبات ارزی قابل توجهی بوده‌ایم که به کاهش نوسانات بازار ارز کمک کرده است. با وجود بحران‌های سیاسی و نظامی در منطقه، پیش‌بینی‌های نگران‌کننده‌ای مبنی بر افزایش قیمت ارز به ۱۲۰ هزار تومان وجود داشت که محقق نشد. این نشان‌دهنده موفقیت بانک مرکزی در مدیریت بازار ارز و کنترل انتظارات تورمی است.

یکی از عواملی که به ثبات ارزی کمک کرده، تقویت اختیارات بانک مرکزی و افزایش استقلال آن است. رئیس بانک مرکزی به‌طور مستقیم تحت تأثیر رئیس‌جمهور قرار دارد، اما در عین حال، توانسته است سیاست‌های پولی مؤثری را پیاده‌سازی کند و ترازنامه بانک‌ها و نقدینگی را کنترل نماید. خوشبختانه، شیب تورم نیز در حال کاهش است و این امر به ثبات قیمت‌ها و کاهش بی‌ثباتی در بازار کمک کرده است.

درآمدهای ارزی کشور نیز در دوره اخیر بهبود یافته است. آمار پنج‌ماهه اخیر نشان می‌دهد که متوسط درآمد صادرات نفت خام و گاز از ۳ میلیارد دلار به ۳.۸ میلیارد دلار افزایش یافته است. همچنین، صادرات غیرنفتی نیز به‌طور متوسط حدود ۳۰۰ میلیون دلار در ماه افزایش یافته است. این افزایش درآمدهای ارزی به بانک مرکزی این امکان را داده است که نیازهای بازار را تأمین کند و از این طریق به ثبات ارزی کمک کند.

یکی دیگر از اقداماتی که به ثبات ارزی کمک کرده، حفظ مدیریت بانک مرکزی در شرایط حساس کنونی است. تغییر و تحولات در بانک مرکزی می‌توانست تأثیرات منفی بر بازار داشته باشد. با حفظ آقای فرزین در سمت خود، بانک مرکزی توانسته است ثبات بیشتری را در بازار ارز ایجاد کند.

یکی از خواسته‌های فعالان اقتصادی، حذف دلالان و واسطه‌های ارزی است که هزینه‌ها را افزایش می‌دهند و روند تجارت را دشوار می‌کنند. در سال‌های اخیر، اقدامات بانک مرکزی در کاهش نقش واسطه‌ها تأثیرگذار بوده است. پیش از این، نظام ارزی محدود و تخصیص ارز برای نیازهای اساسی باعث شکل‌گیری بازار سیاه شده بود. اما با ورود بانک مرکزی به این بازار و همچنین ظهور ارزهای دیجیتال، نیاز مردم به مراجعه به دلالان کاهش یافته است.

نظام صرافی نیز به‌تدریج به رسمیت شناخته شده و این امر به نظم‌دهی بازار کمک کرده است. صرافی‌ها به دلیل خدماتی که ارائه می‌دهند، هزینه‌هایی دارند، اما وجود رقابت در این بازار باعث شده تا هزینه‌های واسطه‌گری کاهش یابد. با این حال، هنوز هم نیاز به بهبود و نظارت بیشتر بر فعالیت‌های صرافی‌ها وجود دارد.

اقدامات زیرساختی بانک مرکزی، از جمله راه‌اندازی مرکز مبادله و دیپلماسی ارزی، به بهبود وضعیت بازار ارز کمک کرده است. این اقدامات به فعالان اقتصادی این امکان را می‌دهد که با سهولت بیشتری به نقل و انتقالات مالی بپردازند. همچنین، راه‌اندازی نیوبانک‌ها و بانک‌های دیجیتال به حل محدودیت‌های نقل و انتقالات کمک کرده است. این بانک‌ها با ارائه تسهیلات راحت‌تر و کاهش محدودیت‌ها، به بهبود وضعیت اقتصادی کمک می‌کنند.

مبادلات ارزی با کشورهای دیگر، به ویژه با روسیه و عراق، نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. با توجه به روابط تجاری ایران با این کشورها، بسط پیمان‌های دوجانبه می‌تواند به تقویت تجارت خارجی کمک کند. به‌ویژه در مورد روسیه، استفاده از روبل به‌عنوان واحد پولی در مبادلات می‌تواند به تقویت ریال و کاهش وابستگی به ارزهای خارجی کمک کند. همچنین، در مورد عراق، استفاده از دینار در مبادلات می‌تواند به تسهیل تجارت کمک کند.

در نهایت، اقدامات بانک مرکزی در ایجاد ثبات ارزی و کاهش نوسانات بازار ارز به‌وضوح تأثیرگذار بوده است. با تقویت اختیارات بانک مرکزی، بهبود درآمدهای ارزی، و حذف دلالان و واسطه‌ها، شرایط بهتری برای فعالان اقتصادی فراهم شده است. همچنین، بهبود زیرساخت‌های بازار ارزی و بسط پیمان‌های دوجانبه می‌تواند به تقویت تجارت خارجی و افزایش ثبات اقتصادی کمک کند. با این حال، برای حفظ این شرایط، نیاز به نظارت مستمر و اقدامات مؤثر در زمینه سیاست‌های پولی و مالی وجود دارد.