محسن احتشام، رییس شورای ملی زعفران ایران: در نگاه به عملکرد بانک مرکزی باید واقع‌بین باشیم و منصفانه قضاوت‌ کنیم. تولیدکنندگان هم از بانک مرکزی گلایه و هم تشکر دارند، گلایه این است که دریافت تسهیلات سرمایه در گردش محدود شده و تولیدکننده‌ها در تامین سرمایه در گردش تحت مضیقه قرار گرفته‌اند، اما از آن طرف واحدهای تولیدی در واردات نیازهای‌شان مشکلی نداشتند و بانک مرکزی همکاری لازم را با فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان داشته است. در بحث صادرات با توجه به تغییر و تحولات وسیعی که در فضای کسب و کار داخلی و بین‌المللی اتفاق افتاده، از بانک مرکزی انتظار می‌رود، روش‌های برگشت ارز را به روز کند که صادرکننده بتواند ارز خود را راحت‌تر به چرخه اقتصادی برگرداند و صادرات افزایش پیدا کند تا ارز بیشتری وارد چرخه اقتصادی کشور شود. در این زمینه آن انتظاراتی که فعالان اقتصادی در بخش صادرات داشتند، به نظر من هنوز تامین نشده است. باید فراوانی ارزی جای محدودیت ارزی را بگیرد. مطمئن باشید اگر واقعا از صادرات و فراوانی ارزی حمایت کنیم، قطعا می‌تواند بازار ارز را هم مدیریت کند و در مجموع به نظر من عملکرد بانک مرکزی را باید مثبت قلمداد کرد.

یک سرمایه‌گذار زمانی می‌تواند در تولید سرمایه‌گذاری کند که بتواند پیش‌بینی و برنامه‌ریزی داشته باشد. لازمه پیش‌بینی و برنامه‌ریزی هم ثبات است. قطعا این ثباتی که بانک مرکزی برقرار کرده است، به آینده‌نگری تولیدکنندگان، صادرکنندگان و کسانی که در فرآیند تولید می‌خواهند سرمایه‌گذاری کنند کمک کرد تا بهتر تصمیم‌گیری کنند. این ثبات خود به نرخ رشد اقتصادی هم کمک کرد. مدیریت خوبی که در مقابله با هیجانات بازار صورت گرفت و شرایطی که در حوزه ثبات اقتصادی ایجاد شد، خواسته همه فعالان اقتصادی است. بالاترین خواسته فعالان اقتصادی، تولیدکنندگان و صادرکنندگان این است که واقعا شاهد ثبات بازارها و مخصوصا بازار ارز باشیم که بتوانیم برای آینده برنامه‌ریزی کنیم. این ثبات به فرآیند توسعه اقتصادی کشور کمک بزرگی کرد.

در حوزه حمایت نظام بانکی از تولیدکنندگان ایراداتی وجود دارد. بانک‌های تخصصی در حوزه تامین مالی تولید و صادرات در چند سال گذشته در راستای فلسفه وجودی و رسالت خود گام برنداشته‌اند. باید منابع بانک‌های تخصصی را درست ببینند و منابع‌شان را تامین کنند تا آنها نیز بتوانند تولیدکنندگان را تامین مالی کنند. تولید، توزیع، مبادله و مصرف حلقه‌های یک زنجیره هستند. یعنی تولید برای تولید نیست، تولید برای مصرف است. بانک مرکزی باید این زنجیره را کامل ببیند، یعنی هم از تولیدکننده و هم از صادرکننده حمایت شود، صادرکننده بازارساز بخش تولید است، بخش بازار است که تمام تولیدات را تبدیل به پول می‌کند و برای بخش تولید ارزش می‌آفریند. به نظرم صادرکننده‌های نمونه که واقعا افسران جبهه سخت اقتصادی در این سال‌ها بوده‌اند و حتی در شرایط سخت کالا صادر می‌کنند، ارز می‌آورند و در فضای اقتصادی نقش‌آفرینی دارند، نباید دغدغه مالی و پول داشته باشند. بانک مرکزی در این زمینه باید بانک‌های تخصصی و همچنین صادرکننده‌ها را حمایت کند.