«نرخ تورم بالاست و نوسانات بیش از حد معمول است، فعالان اقتصادی و مردم به سیاست‌های اعلامی توجه کمی دارند. القای دلهره و ترس از آینده به روال عادی تبدیل شده و عملکرد شاخص‌ها هم به بی‌اعتمادی دامن زده است. در نتیجه تثبیت اقتصادی و سپس اجرای سیاست اصلاحی ضروری است.» این جمله‌ها، سخنان محمدرضا فرزین، رییس کل بانک مرکزی در سی‌امین همایش سیاست‌های پولی و ارزی است. تکیه رییس کل بر نقش بی‌اعتمادی در افزایش انتظارات تورمی و نوسانات بازارها نشان از رویکرد جدی بانک مرکزی بر اعتمادسازی در سیاست‌های اقتصادی دارد. رویکردی که قرار است از مسیر سیاست تثبیت اقتصادی به هدف برسد. برای بررسی بیشتر این موضوع هفته نامه "تازه‌های اقتصاد" با یحیی آل اسحاق، رییس اتاق مشترک ایران و عراق گفتگویی را ترتیب داده که در ادامه می‌خوانید.
انتظارات تورمی چه مشکلاتی را پیش روی اقتصاد ایران قرار داده است؟
مدت‌هاست که کشور دچار موضوعی به نام انتظارات تورمی است که آثار خود را حوزه‌های مختلف از جمله نرخ ارز، قیمت کالاها و نوسانات بازارها نشان داده است. دشمنان، مخالفین و ذینفعان از این فضا سوءاستفاده می‌کنند و بعضاُ به صورت سازماندهی شده و برنامه‌ریزی شده وارد صحنه می‌شوند و از طریق پخش شایعه در رسانه‌ها و فضای مجازی از این انتظارات برای هدف خود در راستای بر هم زدن اوضاع اقتصادی بهره می‌گیرند.
راهکار کاهش این انتظارات چیست؟
در اصل اینکه موضوع انتظارات تورمی تأثیر بسیار زیادی دارد، شکی نیست اما همین انتظارات اگر با طرح و برنامه و بیان واقعیت‌ها به نحوی مدیریت شود که این فضا را واقعی کند، بخشی از این مشکلات حل خواهد شد؛ همانطور که مثلا اخیراً اعلام خبر آزادسازی ۲.۷ میلیارد دلار منابع از عراق توانست بر بازار ارز تاثیر بگذارد و نرخ‌ها را کاهش دهد. همچنین سیاست‌های اقتصادی که بانک مرکزی در دستور کار قرار داده و یا دیپلماسی اقتصادی که دولت در حال حاضر پیگیری می‌کند به آن نسبتی که مردم به این سیاست‌ها اعتماد کنند، می‌تواند فضا را آرام کند. انتظارات تورمی قطعاً اثر دارد و راه حل مقابله با آن ایجاد اعتماد در امور اقتصادی بین حاکمیت و مردم است که بیان و عمل مسئولان باید یکسان باشد. هر اندازه بتوانیم بین مسئولین اقتصادی و فعالان اقتصادی ایجاد اعتماد کنیم امکان کنترل فضای انتظارات تورمی افزایش می‌یابد و اگر نتوانیم این فضا را کنترل کنیم سوءاستفاده کنندگان با ابزارها و شبکه‌هایی که در اختیار دارند، فضا را آن طور که می‌خواهند مدیریت می‌کنند و در آتش انتظارات می‌دمند که دود آن به چشم مردم می‌رود.
پیش‌بینی‌پذیر کردن اقتصاد چه تاثیری بر کاهش انتظارات و در نتیجه کنترل تورم دارد؟
اینکه رئیس بانک مرکزی بر اساس همه داشته‌ها و تحقیقاتی که انجام شده درباره پیش‌بینی‌پذیر کردن اقتصاد صحبت می‌کند، با توجه به جایگاه ریاست بانک مرکزی باید به آن اعتماد کرد و شواهد نشان می دهد که تاکنون وعده‌های دکتر فرزین، رئیس کل بانک مرکزی محقق شده و توانسته ثبات نسبی را به بازار ارز برگرداند. ذکر این نکته لازم است که سیاست تثبیت مورد نظر آقای فرزین اینگونه نیست که نرخ ارز را در یک عدد ثابتی تثبیت کند، بلکه قرار است بانک مرکزی از طریق فراهم ساختن زیرساخت‌ها و البته با دخالت در بازار در صورت لزوم نوسان نرخ ارز را در یک بازه معینی مدیریت کند. این سیاست به نظر سیاست درستی است و با توجه به سیاست‌های که اعمال شده، بهبود شرایط اقتصادی و افزایش روابط با کشورهای مختلف امکان اینکه نرخ ارز را در یک بازه معین کنترل کنند، وجود دارد؛ همانطور که اخیرا مشاهده کردیم که برخلاف پیش‌بینی‌ها که می‌گفتند نرخ ارز به ۷۰ هزار تومان می‌رسد، اما در یک بازه معینی کنترل شده و در ماه‌های اخیر نوسان اندکی داشته است. اجرای سیاست‌های درست پولی و بانکی، کنترل حجم نقدینگی، افزایش روابط بین بانکی، کنترل پایه پولی و توسعه روابط خارجی و همه سیاست‌های ده‌گانه‌ای که وزارت اقتصاد مطرح کرده و بانک مرکزی نیز پیگیری می‌کند، تاکنون توانسته هیجانی که در رابطه با نرخ ارز و نرخ تورم وجود داشت را کنترل کند و به همین اندازه نیز در جامعه ایجاد امید کرده است.
نکته مهم این است که بین سیاست‌ها وحدت نظر وجود داشته باشد و این گونه نباشد که بانک مرکزی یک چیز بگوید، وزارت اقتصاد حرف خود را بزند و سایر وزارتخانه‌ها نیز به صورت جزیره‌ای کار کنند، چرا که عدم هماهنگی اعتماد را در جامعه از بین می‌برد. آمار افزایش رشد سرمایه‌گذاری، افزایش رشد اقتصادی و کنترل تورم در کانال ۳۰ درصد نشان دهنده این است که اقدامات در صورتی که با هماهنگی همه‌جانبه انجام شود و بتوان اعتماد را در جامعه ایجاد کرد، اثرگذار است و با ادامه این روند شاهد کاهش بیشتر نرخ تورم و نرخ ارز نیز خواهیم بود.
نظر شما