مرتضی عزتی، عضو هیات عملی دانشگاه تربیت مدرس پیرامون تصمیم اخیر بانک مرکزی برای تخصیص ارز دینار برای سفر اربعین و اینکه امسال دلار و یورو برای سفر نداشتیم، اظهار داشت: با توجه به تملک دلار آمریکا، در استفاده از آن دچار محدودیت هستیم، اما این در حالی است که بیشتر ارزهای دنیا را می‌توانیم بدون محدودیت استفاده کنیم.
ما هرچقدر به سمت استفاده از ارزهای دیگر برویم در حقیقت به صورت عملیاتی در جهت حذف محدودیت‌ها حرکت کرده‌ایم. شکی نیست که استفاده از ارزهای غیر از دلار یعنی بهره‌مندی از ارزهای ملی، برای اقتصاد کشورمان بهتر است. به ویژه اینکه خیلی از این کشورهای همسایه، مراودات اقتصاد، مالی و تجاری آنها با ارزهای داخلی دو کشور انجام می شود. به گونه ای که در ارتباط با ایران و عراق، باید توجه داشت که استفاده از ریال در کشور عراق، قابل‌انجام است و پذیرش می شود و قبول می کنند و در حقیقت مشکل خاصی در استفاده از ریال ایران در عراق وجود ندارد. یا حتی اگر در کشور افغانستان ریال کشورمان را ببرید، استفاده می شود. حتی در نگاه کلان تر، شاید به نفع ما باشد که اگر در کشور عراق، جایگاه‌ها و پایگاه‌هایی درست کنیم و یا با کشور عراق هماهنگ کنیم تا خیلی از فروشگاه‌های عمده یا مراکز ارائه خدمات به زائرین اربعین، ریال ایران را قبول کنند. این در حالی است که خودمان نیز در کشور عراق، مرکز ارائه خدمات داریم. مواردی همچون هتل‌ها، رستوارن‌ها و مرکز ارائه دهنده سایر خدمات در کشور عراق وجود دارد که ایرانی هستند. بنابراین می‌توان با این مراکزی که اشاره شد، صحبت و تعاملی داشت تا ریال را در ازای ارائه خدمات، از زوار ایرانی دریافت کنند. موضوعی که به اعتقاد بنده امکان‌پذیر است و در ادامه باید توجه داشت که مبادله با آن نیز بسیار راحت می‌شود.
به بیان دیگر، وقتی هم یک ایرانی از سمت عراق با خود ریال به همراه داشته باشد، به راحتی می‌تواند کالای ایرانی خریداری کند و کالای ایرانی را به کشور عراق ببرد بدون اینکه هیچ مبادله ارزی صورت گرفته باشد.
با توجه به اینکه امکان مبادله ریال در کشور عراق وجود دارد، پیشنهاد می‌شود که حتی ارز تخصیصی به ویژه برای سفر اربعین را حذف و یا کم کنیم که به نظر بنده امکان‌پذیر است و زوار ایرانی می توانند ریال به کشور عراق ببرند که اقدام مفیدی خواهد بود. هرچند که تاکید دارم استفاده از ارزهای ملی همچون دینار عراق برای مسافرت به عراق بسیار بهتر از ارزهای دیگر است اما ما این ظرفیت را داریم که در این راستا به سمت استفاده از ریال هم حرکت کنیم. چنانچه در گذشته و در سال‌های نیمه‌دوم دهه هفتاد و نیمه‌اول دهه هشتاد شمسی، ما در کشور عراق نیازی به همراه داشتن ارز خارجی نداشتیم و زائرین ایرانی با ریال ایرانی برای خرید به عراق می‌رفتند و حتی در کشور عربستان هم این امکان فراهم بود تا برای هزینه از ریال استفاده کنند. با وجود تغییرات دلار، شاهد بودیم که در این سال‌هایی که اشاره داشتم، مسافران ایرانی در کشورهایی همچون عراق، عربستان و حاشیه جنوب خلیج فارس، یک دلار را معادل یک هزار تومان از آنها قبول می کردند و این در شرایطی بود نوسان‌های ارزی وجود داشت.
بنابراین اگر بتوانیم یک مقداری وضعیت ریال را تثبیت کنیم، به اعتقاد بنده می‌توان از ریال هم در کشورهای همسایه همچون عراق استفاده کرد.
از سوی دیگر باید در نظر داشت که بهره‌مندی از ارزهای ملی کشورهایی همسایه همچون عراق، ترکیه و امارات در مبادلات و سفرها، علاوه بر اینکه به ثبات بازار ارز داخلی کمک خواهد کرد می‌تواند به تقویت پول ملی نیز منجر شود.
به بیان دیگر هر چقدر تقاضای ریال در دنیا افزایش پیدا کند و استفاده از ریال در مبادلات خارج از ایران افزایش یابد، یعنی تقاضا ریال بالا رفته است. وقتی هم تقاضای ریال بالا برود، یعنی قدرت ریال تقویت می شود و می‌تواند به تثبیت نرخ ریال کمک کند. آن دوره‌ای که اشاره شد، زمانی بود که در حقیقت تقاضای ریال در خارج از ایران در حال افزایش بود و هیچ نگرانی در خارج از ایران از این بابت که اگر ریال بگیرند دچار ضرر می‌شوند، وجود نداشت. اگر ما بتوانیم این جنبه‌ها را تقویت کنیم، می‌توانیم زمینه‌های مناسب‌تری برای تحقق موضوع دلارزدایی فراهم کنیم و در نتیجه تخصیص ارز دینار برای زوار اربعین شروع خوبی برای این مسیر خواهد بود.
نظر شما