جمشید عدالتیان - اقتصاددان و استاد دانشگاه: طی سال‌های گذشته ریال جایگاهش را در بازارهای مالی و پولی از دست داده و باید از دو مسیر تلاش کنیم که جایگاه خود را باز یابد. یکی اینکه اقتصاد قوی، تورم پایین و رشد اقتصادی خوبی در داخل به دست آوریم. دوم اینکه در شرایط فعلی که با فشارهایی مثل تحریم مواجهیم، از پیمان‌های پولی دوجانبه و چندجانبه کمک بگیریم که نمونه آن پیمان پولی با روسیه است. کشورهایی که در بریکس جمع شده‌اند نیز هدف اولیه‌شان این بوده که با پیمان‌های چندجانبهt فشار تقاضای ارزهای دیگر را کاهش بدهند.

بنابراین هدف آرمانی، رسیدن به نقطه‌ای است که ریال جایگاه خود را پیدا کند و در مبادلات بین‌المللی مورد پذیرش قرار گیرد، اما برای رسیدن به این هدف باید گام به گام حرکت کرد که این حرکت آغاز شده و اولین گام، پیمانی است که ایران و روسیه با هم داشتند، با عراق و هند و چین نیز اقداماتی انجام شده که البته کافی نیست و امیدواریم ادامه پیدا کند.

در اتحادیه اروپا ۲۷ کشور واحد پولشان را یورو کردند، علت این است که هزینه مبادله را کاهش دهند. یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی که کشورمان با آن روبه‌روست، هزینه بالای مبادله است، شرایط خرید و انتخاب به دلیل تحریم‌ها کاهش پیدا کرده و فروشنده‌ها هم این را می‌دانند و با قیمت‌های بالاتری می‌فروشند. در دنیا بین هزینه مبادله بین ۳ تا ۶ درصد است، اما طبق آمار غیررسمی در ایران به ۱۵ تا ۲۰ درصد می‌رسد و این باعث می‌شود که از رقابت با سایر کشورها جا بمانیم و مثلا در عراق رقیب ما ترکیه شرایط بسیار بهتری از این نظر نسبت به ما دارد. اگر دست و پای کسی را ببندید و بگویید شنا کند، حتما غرق می‌شود. می‌توان با پیمان‌های برون مرزی و چندجانبه، بریکس و شانگهای، راهی را رفت که اتحادیه اروپا رفته است. اینها باعث می‌شود دست برای شنا کردن در فضای اقتصاد جهانی باز باشد و هزینه مبادله کاهش یابد.

ونزوئلا، کره‌شمالی، ایران، روسیه و ده‌ها کشور در دنیا به دلایل مختلف تحریم هستند. روسیه از اقتصاد نسبتا بزرگ و قوی برخوردار بوده و عوامل خوبی در بازار اروپا دارد، به همین دلیل می‌تواند سکاندار این کشتی باشد و بستن پیمان با روسیه اقدامی مثبت است، چون حجم تجاری‌ آنها بسیار بالاتر از ما و روبل نیز قوی‌تر از ریال است. یوان چین هم که پول بسیار باثباتی است و امیدوارم در شانگهای و بریکس اتفاقات خوبی در این رابطه بیفتد. در ادامه اگر اقدامات ما در راستای ثبات ریال باشد، پذیرش ریال در سایر کشورهای طرف تجاری نیز افزایش پیدا می‌کند و انعقاد پیمان‌های منطقه‌ای آسان‌تر خواهد شد.

هر اقدامی که بانک مرکزی در جهت کنترل تورم داشته باشد، که به معنی حفظ ارزش پول ملی است، خوشایند است. در این راستا رشد نقدینگی به کانال ۲۳ درصد کاهش یافته است که اقدام خوبی است. البته نقدینگی به خودی خود بد نیست و بستگی دارد سمت سوداگری برود یا تولید که باید تلاش کنیم به سمت تولید سوق داده شود. سیاست انقباضی همراه با رشد اقتصادی نیاز به برقراری یک تعادل دارد که باید در برنامه‌ها دیده شود.

سیاست‌گذاری‌ها باید به نحوی باشد که مهار تورم در اولویت باشد و اول تورم را کنترل کنیم و هدف دوم رشد اقتصادی باشد و سیاست‌گذاران باید تصمیم بگیرند که کشور چه درصدی رشد اقتصادی می‌خواهد و چه درصدی تورم را می‌تواند تحمل کند. بسیاری از سیاست‌مداران در مرحله توسعه اقتصادی تورم تا ۱۲ درصد را برای دستیابی به رشد اقتصادی ۸ تا ۹ درصدی تحمل می‌کنند، اما مثلاً در چین با اینکه در این چند سال اخیر رشد اقتصادی بالای ۸ درصد داشت، تورم تقریبا صفر بود که سیاست خوبی را از آن می‌توان استخراج کرد. همه چیز در اقتصاد راه حل دارد و مشخص است. نمونه‌های اجرایی در سطح جهان دارد می‌توان نمونه کره‌جنوبی، چین، امارات، روسیه و ... را مطالعه و راهکارها را برای اقتصاد ایران از آنها اقتباس کرد.