امیرحسین موسوی- پژوهشگر اقتصادی: در مقطع کنونی، قیمت انس جهانی طلا ناشی از نگرانی سرمایه‌گذاران در سراسر جهان به دلیل افزایش تنش‌ها در خاورمیانه، تداوم درگیری‌ها میان روسیه و اوکراین و گمانه‌زنی‌ها مبنی بر کاهش نرخ بهره آمریکا تا تابستان به رکورد قیمتی بالایی رسیده است. علاوه بر افزایش ریسک‌های ژئوپلیتیک در جهان، انتظار می‌رود فدرال رزرو ایالات متحده نرخ‌های بهره را که به بالاترین حد خود در ۲۳ سال گذشته رسیده است، کاهش دهد که معمولا قیمت طلا را بالاتر می‌برد.

این فلز گران‌بها به عنوان ذخیره ارزش قابل اعتماد در دوره‌های عدم اطمینان سیاسی و مالی استفاده می‌شود و طلا از زمان آغاز جنگ رژیم صهیونیستی و حماس بیش از ۳۰۰ دلار در هر اونس افزایش یافته است. به بیان ساده، نگرانی‌های موجود پیرامون چشم‌انداز اقتصاد جهانی، تنش‌های ژئوپلیتیکی و تغییر انتظارات به سمت کاهش زودهنگام نرخ بهره در آمریکا، باعث افزایش تقاضا برای این فلز گران‌بها شده و منجر به سیر صعودی قیمت آن شده است. همچنین تلاقی تضعیف رشد اقتصادی در جهان، به‌ ویژه چین به ‌علاوه تعدیل رونق شکل گرفته پس از پایان همه‌گیری کرونا، باعث کاهش قیمت‌های انرژی و فلزات صنعتی مانند مس و نیکل شده که در مقابل، با افزایش تنش‌های ژئوپلیتیکی، قیمت طلا به بالاترین حد خود رسیده است.

تقاضای طلا در میان تنش‌های ژئوپلیتیکی در جهان افزایش می‌یابد

در بحبوحه تنش‌های ژئوپلیتیکی، افزایش ذخایر طلا توسط بانک‌های مرکزی، به ‌ویژه از سوی چین و هند، به جبران جریان‌های خروجی مالی کمک می‌کند. طبق آمار، بانک‌های مرکزی از سال ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۳ به طور متوسط یک هزار و ۶۰ تن طلا خریداری کرده‌اند که در مقایسه با ۵۰۹ تن خرید طلا از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۹، رشد قابل ملاحظه‌ای داشته است. این افزایش خرید طلا از سوی بانک‌های مرکزی، زمانی رخ داد که چین ذخایر طلای خود را به عنوان جایگزین دلار آمریکا انتخاب کرد و ذخایر طلای کشورهایی مانند لهستان نیز افزایش یافت. طی ۱۶ ماه متوالی اخیر، بانک خلق چین (PBC) ذخایر طلای خود را افزایش داده و از تمام بانک‌های مرکزی دیگر در سال ۲۰۲۳ پیشی گرفته است.

پیش‌بینی قیمت طلا در سال ۲۰۲۴ توسط۵۰ موسسه، بانک و اشخاص حرفه‌ای بازار طلا روندی صعودی است. متوسط کل پیش بینی‌ها از قیمت طلا ۲۴۸۲ دلار، متوسط ده پیش‌بینی پایین ۱۹۲۱ دلار و متوسط ده پیش‌بینی بالا نیز ۳۶۰۰ دلار است.

اثرپذیری بازار داخلی از رسیدن اونس طلا به سقف تاریخی خود

پیش‌تر به عوامل شروع فصل جدید طلا با ثبت رکورد پشت سر قیمتی اشاره شد. رشد تاریخی این فلز گران‌بها در چشم‌انداز سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی بزرگ جهان و با افزایش تنش‌ها در خاورمیانه و اوکراین می‌تواند تداوم یابد.

از سوی دیگر، افزایش قابل ملاحظه قیمت اونس طلای جهانی و تشدید هیجانات پس از افزایش سطح تنش‌ها میان ایران و رژیم‌ صهیونیستی، موجی از تقاضای کاذب و افزایش قیمت سکه و طلای بازار کشور را به وجود آورد. با توجه به همزمان شدن رشد قیمت طلا در بازار داخلی کشور با افزایش تنش‌های سیاسی جهانی، می‌توان مهم‌ترین عامل افزایش قیمت طلا در کشور را عواملی برونزا دانست که ناشی از تحولات سیاسی جهان بوده است. این شوک بیرونی پس از مدتی بی‌اثر خواهد شد و قیمت سکه و طلا به کانال‌های قیمتی پایین‌تر از سقف خود وارد می‌شود.

به عبارت دیگر، در صورت فروکش کردن سطح نزاع سیاسی در منطقه، امکان کاهش التهاب در بازار داخلی فراهم می‌شود، البته همچنان با توجه به استراتژی بانک‌های مرکزی جهان نسبت به افزایش ذخایر طلای خود و ریسک تغییرات نرخ بهره توسط فدرال رزرو، امکان تداوم روند صعودی انس جهانی طلا وجود دارد که بر بازار داخل نیز اثرگذار خواهد بود، با این تفاوت که اثر هیجانات کاذب و انتظارات تورمی شدید، از بازار کاسته خواهد شد.