از اواخر سال گذشته بانک مرکزی سیاست تثبیت اقتصادی را به منظور افزایش قدرت پیش‌بینی‌پذیری اقتصاد ایران دنبال کرد. در همین راستا، بانک مرکزی با راه‌اندازی مرکز مبادله ارز و طلا در راستای تعمیق این بازار گام برداشت و بستری رسمی برای عرضه و تقاضای ارز را فراهم کرد. بانک مرکزی به موازات اصلاح سازوکارها و نهادسازی در بازار پول و ارز، رویکردی نوین در دیپلماسی بانکی را نیز پیگیری کرد. رویکرد نوین بانک مرکزی در نگاه همزمان به اصلاح سازوکارهای داخلی و توسعه دیپلماسی بانکی در سطح بین‌المللی، ثمرات قابل ملاحظه‌ای را در طی یکسال گذشته بر جای گذاشته است.

در سال‌جاری، ۶ میلیارد دلار از منابع ارزی ایران که سال‌ها در کشور کره‌جنوبی بلوکه شده بود، آزاد شد و معادل پنج میلیارد و ۵۷۳ میلیون یورو به حساب بانک‌های ایران در دو بانک قطری واریز شد. در نیمه تابستان نیز مقدار قابل توجهی از وجوه ایران در بانک TBI عراق آزاد شده بود و بالغ بر یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار از دارایی‌های ارزی مسدود شده ایران در کشور لوکزامبورگ نیز پس از رفع موانع قضایی در دسترس ایران قرار گرفت. به نظر می‌رسد، اقدامات بانک مرکزی در راستای آزادسازی منابع مسدود شده ایران در کشورهای مختلف، حکایت از آغاز فصل جدیدی در دیپلماسی بانکی کشور دارد.

در کنار آزادسازی منابع ارزی مسدود شده ایران که موجب افزایش کیفیت دارایی‌های خارجی بانک مرکزی شد، سفرهای رئیس‌کل بانک مرکزی به کشورهای مختلف منطقه همچون عمان، قطر و امارات، کسب ریاست اتحادیه پایاپای آسیایی توسط ایران، ایفای نقش فعال در نهادهای بین‌المللی همچون صندوق بین‌المللی پول و تعمیق روابط بانکی با اقتصادهای نوظهور، ابعاد دیگری از مسیر دیپلماسی بانکی بانک مرکزی را در دوره اخیر به نمایش می‌گذارد.

توجه ویژه‌ به توسعه روابط دیپلماتیک در عرصه پولی در دوره جدید بانک مرکزی را می‌توان فتح بابی در این زمینه دانست و این موضوع را می‌توان در سفرهای متعدد رئیس‌کل بانک مرکزی از دی ماه سال گذشته تاکنون به کشورهای منطقه و حضور اثرگذار در نهادهای بین‌المللی مانند صندوق بین‌المللی پول مشاهده کرد.

نگاهی به مقاصد سفرهای رئیس‌کل‌ بانک مرکزی و دیدار هیات‌های مختلف کشورهای خارجی در تهران با وی از ابتدای آغاز به کار فرزین، نشان از پُررنگ شدن نقش بانک مرکزی در فعال‌سازی دیپلماسی اقتصادی کشور در سطح منطقه و نهادهای بین‌المللی دارد. یکی دیگر از اهداف فعال‌سازی دیپلماسی بانکی، تسهیل بسترهای مالی و بهره‌گیری از بنگاه‌های تسهیل‌کننده در حوزه پولی و بانکی، به منظور دستیابی به اهداف اقتصادی و تجاری میان ایران و کشورهای مختلف بوده است.

علاوه بر توسعه روابط پولی با همسایگان، حضور فعال و اثرگذار در نهادهای بین‌المللی مانند صندوق بین‌المللی پول نیز از دیگر جنبه‌های دیپلماسی فعال پولی و بانکی بانک مرکزی در مدت اخیر بوده است. محمدرضا فرزین در اوایل خردادماه سال‌جاری به منظور دیدار و گفتگو با مقامات صندوق بین‌المللی پول به واشنگتن سفر کرد که یکی از نتایج این حضور فعال، دریافت حق برداشت ویژه ۴.۸ میلیارد SDR (معادل ۶.۷ میلیارد دلار) بود.

در دوره جدید بانک مرکزی، فرزین علاوه بر دیپلماسی فعال منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، تلاش جدی برای تعمیق روابط پولی و بانکی با کشورهای همسو داشته و میزبان هیات‌های مختلفی برای گسترش روابط بانکی بوده است. به عنوان نمونه، در دی ماه سال گذشته رئیس‌کل بانک مرکزی در دیدار هیات بانکی و اقتصادی روسیه بر پیگیری اجرای موضوعات سند اقدام مشترک بانک‌های مرکزی دو کشور تاکید کرد. همچنین در حاشیه اجلاس اتحادیه پایاپای نیز فرزین، در دیدار با الویرا نابیولینا، رئیس‌کل بانک مرکزی فدراسیون روسیه و هیات همراه، با تاکید بر ضرورت افزایش مبادلات بانکی و پولی دو کشور تقویت و تسریع در توسعه روابط کارگزاری میان بانک‌های تجاری ایران و روسیه را در دستور کار دو کشور قرار داد.

به نظر می‌رسد برآیند این اقدامات و تداوم مسیر آغاز شده می‌تواند علاوه بر تسهیل مبادلات بانکی کشور با بانک‌های مختلف جهان، به توسعه نظام بانکی کشور کمک ویژه‌ای کند.