در اقتصاد ایران عموم مردم نرخ ارز را به عنوان لنگر اسمی تورم میشناسند و تغییرات قیمتی نرخ ارز با ضریب بالایی در تحریک انتظارات تورمی نقش ایفا میکند. به دلیل اثرگذاری بالای نرخ ارز بر سطح عمومی قیمت کالاها، ثبات بازار ارز لازمه مهار تورم است. همانطور که نرخ ارز به عنوان لنگر انتظارات بر بخشهای مختلف اقتصادی اثرگذار است، متغیرهای مختلفی نیز میتواند بر بازار از موثر باشد. بازار ارز از متغیرهای بنیادی نظیر رشد اقتصادی، درآمدهای ارزی، تراز تجاری کشور، رشد نقدینگی و متغیرهای برونزایی همچون تنشهای سیاسی منطقه و تغییرات ریسکهای ژئوپلتیک اثرپذیری زیادی دارد. در طی یکسال گذشته، با حضور فعال سیاستگذار ارزی و با وجود تنشهای سیاسی منطقه، بازار ارز ثبات نسبی را تجربه کرد. حکمرانی ارزی بانک مرکزی با یک برنامهریزی جامع در تامین و تخصیص ارز مورد نیاز کالا و خدمات در سرفصلهای مختلف ارزی، منجر به کماثر شدن شوکهای خارجی و برونزا در بازار ارز شد. نمیتوان اثر تنشهای سیاسی و نظامی منطقه را بر بازار غیررسمی ارز نادیده و بیتاثیر دانست، اما میتوان به وضوح مشاهده کرد که بازار کالا و خدمات اثری از نوسانات قیمتی بازار ارز غیررسمی نپذیرفته است. تداوم روند نزولی نرخ تورم در گروه کالایی و اقلام مختلف که به نرخ ارز وابستگی شدیدی دارند، به همراه عدم اخلال در عرضه کالا و مواداولیه برای تولید محصولات مختلف، موید همین موضوع است.
در مقاطع مختلف زمانی طی یک سال گذشته، هر زمانی که بازار ارز غیررسمی با شوکهای برونزای سیاسی مواجه بوده که منجر به بروز نوساناتی در بازار ارز شده است، مجددا نرخ ارز غیررسمی به سطوح قیمتی پیش از تنش بازگشته است و هیچگونه التهاب ارزی در طی یکسال و نیم اخیر تجربه نشده است. عدم تبدیل نوسانات مقطعی بازار ارز به التهاب ارزی، به دلیل تعادلبخشی بانک مرکزی به بازار رسمی ارز بوده است. تامین ارز مورد نیاز واردکنندگان در بازار رسمی موجب شد تا اضافه تقاضایی در بازار غیررسمی ایجاد نشود. عدم ایجاد تقاضای احتیاطی در بازارهای رسمی و غیررسمی ارز به واسطه تامین و تخصیص ارز با حجم و سرعت مناسب، از شکلگیری موجهای التهاب ارزی جلوگیری کرد و بازار ارز را نسبت به هیجانات، بیکشش کرده است.
بررسی مجموعه تحولات بازار ارز در طی یکسال گذشته، نشان میدهد که سیاستگذار ارزی موفق شده تا این اطمینان خاطر را برای متقاضیان ارز ایجاد کند که ارز مورد نیاز واردات کالاهای اساسی، مواداولیه، واسطهای، سرمایهای و نهایی با نرخهای معین مرکز مبادله ارز و طلا تامین و تخصیص داده میشود. همچنین حکمران ارزی با بازارسازی پویا و فعال، اثرپذیری بازار کالا و خدمات از تنشهای سیاسی منطقه را به شدت کاهش داده است و میتوان انتظار داشت با تداوم این نوع نگاه راهبردی، ثبات ایجاد شده در بازار ارز تداوم یابد.
نظر شما