مرتضی حاجی آقامیری، عضو اتاق بازرگانی ایران: بانک مرکزی به عنوان دستگاه سیاستگذار ارزی برای اینکه سیاستهایش کارا و در خدمت تولید و تجارت باشد، اولاً باید نرخ بازار آزاد را به رسمیت بشناسد و سعی کند از چند نرخی کردن بیشتر ارز پرهیز و نرخها را به هم نزدیک کند تا فعالان اقتصادی بتوانند برنامهریزی و سیاستگذاری درستی در حوزه ارزی داشته باشند. همچنین سعی کند دست صادرکننده را برای صادرات باز کند تا بتواند ارز بیشتری به کشور وارد کند، در نتیجه قدرت بانک مرکزی برای کنترل بازار بیشتر میشود. نکته پایانی اینکه بانک مرکزی سیاستگذار ارزی کشور بوده و بهتر است اجازه دهد سیاستگذاری تجاری را دستگاههای ذیربط انجام دهند و از رویه اشتباهی که در زمان گذشته شکل گرفته بود، فاصله بگیریم.
بانک مرکزی تلاش کرده تا بتواند به شکلی بازار را کنترل کند که پیشپینیپذیر باشد، اما نکات و عواملی که باعث میشود وضعیت ارزی ما پیشبینیپذیر نباشد و جهشهای ناگهانی در آن رخ دهد یا تحولات خاصی در آن دیده شود، مسائلی غیرمربوط به بانک مرکزی و کلان است که به سیاستهای کشور در حوزه دیپلماسی و سیاستهای اقتصادی کلان برمیگردد. بانک مرکزی یکی از مطالباتی که درون مجموعه دولت و حاکمیت باید داشته باشد که نتیجه آن، پیشبینیپذیر بودن شرایط اقتصادی برای فعالان اقتصادی است، مطالبه حرکت کشور به سمت رفع مشکلات بینالمللی و رفع تحریمها به همراه تحقق الزامات پیوستن مجدد ما به شبکه تجارت جهانی است. بانک مرکزی اکنون بخشهای عمده زیرساختهای FATF را انجام داده و در این زمینه به وظیفه خود عمل کرده است، اما پذیرش رسمی آن در کشور و رفع تحریمها نکاتی است که میتواند به بانک مرکزی کمک کند که در رسیدن به هدف پیشبینیپذیر کردن شرایط اقتصاد برای فعالان اقتصادی، موفقتر باشد. بنابراین این مطالبه را دستگاههای مختلف اقتصادی و تجاری و ارزی کشور باید در خود دولت انجام دهند.
بحث دیگر تامین مالی تولید است. در گذشته هم کانال اصلی تامین مالی برای بنگاههای اقتصادی، بانکها بودند و همچنان هم بانکها این بار را به دوش میکشند در حالی که سیاستهای وزارت اقتصاد و روشهایی که در زمینه بازار سرمایه باید اتفاق بیفتد، تضعیف شده است. این کار اصولی نیست و ترکیبی از تامین مالی توسط بانکها و بازار سرمایه باید در فضای اقتصادی ایران اتفاق بیفتد و در این زمینه کمکاری یا ناکارآمدی بیشتر به مدیریت بازار سرمایه برمیگردد. افزایش نرخ تامین سرمایه برای بنگاههای بخش خصوصی از طریق بانکها در حالی که بازار سرمایه هم کارآیی خود را ندارد، مشکلات را یرای بخش خصوصی بیشتر میکند که باید مدنظر قرار گیرد.
در حوزه ارزی، راهاندازی مرکز مبادله ارز و طلا توسط بانک مرکزی اقدام خوبی است، اما یک موضوع باعث شده کارآیی آن کم شود و آن نرخگذاری دستوری است. بانک مرکزی باید نرخها را به هم نزدیک کند و با نزدیک کردن این نرخها بتواند کشف نرخ واقعی را در مرکز مبادله انجام دهد.
نظر شما