شنبه ۹ دی ۱۴۰۲ - ۱۸:۲۳
ارمغان سیاست "تثبیت" برای اقتصاد ایران 

نزدیک به یکسال از اجرای سیاست‌ تثبیت اقتصادی توسط بانک مرکزی می‌گذرد و کارنامه عملکرد این بسته جامع سیاستی در بازار پول و ارز نشان از توفیق چشمگیر آن دارد. 

شاید بتوان اجرای سیاست‌های تثبیت اقتصادی را یکی از فعال‌ترین و پویاترین سیاست‌های پولی و ارزی کشور در تاریخ ادوار بانک مرکزی در اقتصاد ایران برشمرد. بانک مرکزی در ابتدای امر با نیازسنجی صحیح مبنی بر عدم وجود یک بازار ارز منسجم و رسمی در کشور، نخستین پایه سیاست‌های تثبیت اقتصادی را با راه‌اندازی مرکز مبادله ارز و طلا بنا نهاد. حرکت سیاست‌گذار پولی و ارزی در راستای نهادسازی و توسعه ابزارها در این بازار، یکی از نقاط برجسته‌ای بود که منجر به موفقیت یکسال اجرای سیاست‌های تثبیت اقتصادی شد. عبور از کلیشه‌های مرسوم میخکوب کردن نرخ ارز یا سپردن نرخ ارز به بازار آزاد توسط بانک مرکزی، نقطه آغاز تحول در سیاست‌گذاری ارزی بود. بانک مرکزی در قالب بسته سیاست‌های تثبیت اقتصادی با ایجاد بازار رسمی ارز و اصلاح دستورالعمل‌های ارزی، تلاش کرد تا مسیر مهار نوسانات نرخ ارز را طراحی کند و ثبات نرخ ارز در یکسال اخیر ناشی از نتایج همین ایده است. به بیان دیگر، بانک مرکزی بدون ارزپاشی همچون ادوار گذشته برای میخکوب کردن نرخ ارز در یک عدد معین یا بی‌توجهی به مدیریت بازار ارز به بهانه تعیین نرخ در بازار آزاد و تحمیل آسیب‌های جهش قیمت ارز به معیشت مردم، با رویکردی نوین علاوه بر طراحی بازار ارزکارا به عنوان محل مرجع کشف قیمت، قاعده‌گذاری و رگولاتوری در حوزه ارزی را در پیش گرفت. با توجه به اینکه در اقتصاد ایران نرخ ارز نقش لنگر انتظارات تورمی را ایفا می‌کند، کاهش نوسانات نرخ ارز، منجر به فروکش کردن سطح انتظارات تورمی شده و التهاب بازارهای همسو با نرخ ارز را نیز از بین می‌برد و نتیجه آن افزایش قدرت پیش‌بینی‌پذیری در سطح اقتصاد کلان خواهد بود.

بال دیگر سیاست‌های تثبیت اقتصادی، اجرای سیاست‌های پولی فعال در کنترل رشد نقدینگی به منظور مهار تورم بود. بانک مرکزی به موازات ایجاد مکانیزم‌های بازار کارای ارز، به منظور مهار انتظارات تورمی و سهولت در تامین و تخصیص ارز، کنترل رشد نقدینگی با هدف مهار تورم در بازه بلندمدت‌تر را دنبال کرد. استفاده بانک مرکزی از ابزارهای کنترل مقداری رشد ترازنامه بانک‌ها در کنار تدوین برنامه عملیاتی در مقابله با ناترازی‌های موجود در شبکه بانکی و انحلال موسسات اعتباری ناتراز، گام مهمی بود که منجر به کاهش نرخ رشد نقدینگی به کانال ۲۶ درصد شد.

نباید فراموش کرد در مقطع جهش‌های نرخ ارز سال گذشته، پیش‌بینی نرخ‌های ارز ۹۰ هزارتومانی در برخی محافل مطرح می‌شد و رشد نقدینگی ۴۲.۸ درصدی در تابستان سال ۱۴۰۰ منجر به برآورد تورم‌های سه رقمی برای اقتصاد ایران می‌شد. با اجرای سیاست‌های تثبیت اقتصادی هر دو گمانه‌زنی با شکست مواجه شد و علاوه بر ثبات نرخ ارز و کاهش قابل ملاحظه رشد نقدینگی در طی یکسال گذشته، نرخ رشد تورم نیز روند نزولی را ثبت کرده است. همچنین بررسی بازارهای مختلف مالی و دارایی نشان‌دهنده خروج تقاضای سفته‌بازانه از این بازارهاست که گویی سیاست‌های تثبیت اقتصادی، انتظارات تورمی جامعه را به شدت تعدیل کرده و برآیند اثرات سیاست‌ تثبیت اقتصادی در بازار پول و ارز، گواه اجرای موفق‌ترین بسته سیاستی پولی و ارزی بانک مرکزی در طی سال‌های گذشته است.

اخبار مرتبط

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha